De kinderen van de jacarandaboom

Neda wordt in 1983 geboren in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Haar moeder mag haar dochtertje een paar maanden bij zich houden maar op een dag wordt de baby meegenomen door een bewaker. Omid, drie jaar oud, zit met zijn ouders aan de keukentafel te eten wanneer de politie binnenvalt. Hij blijft alleen in huis achter.
Sheida ontdekt meer dan twintig jaar na de massa-executies dat haar vader een van de slachtoffers was. Behalve zijn dood moet zij nu ook de moord op haar vader verwerken. Neda, Omid en Sheida zijn slechts drie van de vele, onvergetelijke personages uit Kinderen van de Jacarandaboom, de kinderen van de onderdrukten. Velen van hen kunnen zich hun ouders niet herinneren. Allen worden gedwongen de confrontatie aan te gaan met de nachtmerrie van hun verleden, evenals de generatie na hen ruim dertig jaar later - terwijl nieuwe golven van politieke terreur en protest hun vaderland verscheuren.

Kinderen van de Jacarandaboom is gebaseerd op de huiveringwekkende persoonlijke ervaringen van de auteur, haar familie en vrienden. Een prachtig geschreven verhaal over de vertrapte geesten van de Iraanse revolutie, hun kinderen en kleinkinderen, die allen worden voortgedreven door dromen over rechtvaardigheid en vrijheid.

Het verhaal begint bij het afzetten van de Sjah van Perzië en de terugkeer van de Ayattolah Khomeini. Het is ook het verhaal van de revolutie en de meestal jongere tegenstanders. ‘De rebellen,’ zo worden ze genoemd worden massaal opgepakt en in onmenselijke omstandigheden opgesloten in de gevangenissen, zo ook Amir en zijn vrouw Azar. Ze worden zonder enige uitleg uit hun woning gehaald met achterlating van hun driejarig zoontje. Het zijn dan de ouders van Azar die zich ontfermen over het jongetje, ook hun andere dochter en haar man zijn aangehouden en moesten hun twee kinderen achterlaten.
Azar is op dat moment hoogzwanger. Haar bevalling wordt meesterlijk verteld, een afschuwelijke bedoening die de lezer erg onder de indruk achterlaat. Na twee dagen wordt haar de baby afgenomen later mag ze het nog een maand houden vooraleer de baby naar de grootouders moet. Azar krijgt een zeer lange gevangenisstraf, haar kinderen zijn reeds volwassen als ze haar terugzien.
De echtgenoot en zijn medegevangenen worden door de “Broeders” geblinddoekt en met tientallen tegelijk in te kleine cellen gestopt. Hun blinddoek mag dagelijks maar eenmaal af voor een karige maaltijd. In die dagen dat de baby werd weggenomen werd het kindje getoond aan Amir maar enkele tijd later worden alle gevangenen in vrachtwagens opgeladen om zonder enige vorm van proces opgehangen te worden buiten de stad Teheran.
Zo worden al die weeskinderen opgevoed door hun grootmoeders die uit schrik dat hun kleinkinderen zich ook zouden verzetten tegen het regime hen angstvallig verzwijgen wat er met hun ouders gebeurd is. De kinderen geloven dat hun ouders een verre reis maken...
Twintig jaar later begint dan de moeilijke immigratie naar het Westen. Zo volgt de auteur dan het jonge leven van Neda, de dochter van Azar die met haar Iraanse vriend in Italië woont. Als ze het bericht krijgt van haar moeder die van haar verlangt om naar huis te komen voor de begrafenis van haar grootmoeder krijgt ze samen met haar nichtjes en neven na lang aandringen de waarheid te horen van haar moeder. De jeugd begrijpt dit niet en is verbolgen dat dit allemaal verzwegen is.
Eenmaal terug in Turijn doet de vriend van Neda een verschrikkelijke bekentenis. Na alles wat hij horen vertellen heeft onder de “jacarandeboom” kan hij niet meer zwijgen. Zijn vader was één van de ‘broeders’ in de gevangenis en had dit ook voor hem verzwegen maar met ouder worden werd de wroeging en spijt te groot en biechtte hij dit op aan zijn kinderen.
Het jonge paar geraakt daarover in het reine en begrijpt nu ook waarom de grootouders altijd gezwegen hebben, de kinderen van de jacarandaboom waaronder de familieverhalen verteld werden begrijpen eens te meer dat er geen verwijten mogen zijn.
Los van het relaas over deze verschrikkelijk gebeurtenissen en al dat leed is het  boek doorspekt van prachtige poëzie en ongelooflijke mooie landschapsbeschrijvingen. Het is een hard maar ook zo’n mooi boek!

Lydie Colle
( mijn mama, 86 jaar )