Hitler, mijn buurman

De auteur herinnert zich de periode 1929-1938 toen hij als enig kind van een joodse uitgever en zijn vrouw woonde in een appartement tegenover dat van Hitler in München. Edgars kindermeisje Rosie is communiste en fel anti-Hitler en ook zijn ouders schatten goed in wat Hitlers plannen zijn met de joden. De toenemende anti-joodse maatregelen van de nazi's isoleren het gezin steeds meer, vader raakt zijn werk kwijt en Rosie mag door de Neurenberger wetten in 1936 niet meer werken voor de joodse familie. In 1938 wordt vader in de Kristallnacht opgepakt en naar een concentratiekamp gestuurd. Als hij zes weken later terugkomt, gaat hij hun emigratie voorbereiden.
De Brits-Duitse historicus (1924), die verbonden was aan de universiteit van Southampton, vertelde zijn herinneringen aan de Franse auteur, waarbij hij zicht goed verplaatst in het kind van toen, maar met de kennis van nu. Hij geeft een raak beeld vaan het antisemitische klimaat en de gevolgen van de anti-joodse maatregelen.

Edgar Feuchtwanger is een Duits-Britse historicus. Na zijn vlucht naar London behaalde hij in 1947 een doctoraat aan het Magdalena College in Cambridge. Bij de aanvang van deze autobiografie was ik al meteen even verbijsterd van het feit dat Hitler in München joodse overburen had. Of dit nu een ongekend feit is of dit mij nooit ter ore is gekomen laat ik in het midden. Als basis van een fictieboek zou dit grandioos zijn maar hier is het schrijnend realistisch. Realistisch temeer omdat je de opkomst van Hitler ziet doorheen de ogen van een onbevangen kind. Het verhaal start in 1929 waarin Edgar een onbezorgde jeugd heeft in een warm en welgesteld gezin. Ieder hoofdstuk komt er een jaar bij en merk je als lezer gaandeweg de dreiging, de steeds groter wordende massahysterie, de opbouw van de grootscheepse propaganda machine maar bovenal de apathie van de Duitse burger voor het echte probleem.
Net dat gegeven maakt het verhaal zo sterk omdat we hier een verhaal krijgen van de 10 jaar voor het toppunt van het machtsvertoon van Hitler, aanschouwelijk gemaakt met de naïviteit van een kind. Dit boek kan en zal niemand onbewogen laten.
De aanwezigheid van een verantwoorde epiloog en beeldmateriaal maakt deze uitgave puntgaaf af.
 
Terwijl ik dit schrijf schieten mijn ‘leesbeelden’ terug als spervuur doorheen mijn gedachten...