Poolnacht

1955. Twee jonge stellen verhuizen naar de onbewoonde, geïsoleerde fjord Héðinsfjörður. Hun verblijf eindigt abrupt wanneer een van de vrouwen onder mysterieuze omstandigheden om het leven komt. De zaak wordt nooit opgelost.
Vijftig jaar later duikt een oude foto op, en daaruit wordt duidelijk dat de stellen wellicht helemaal niet de enige bewoners van de fjord waren.
In het nabijgelegen Siglufjörður probeert de jonge rechercheur Ari Thór te achterhalen wat er die noodlottige avond gebeurde. De zaken nemen een sinistere wending wanneer een kind vermist raakt op klaarlichte dag. Met een stalker op de vlucht en Siglufjörður in quarantaine, lijkt het erop dat het verleden hen op ijzingwekkende wijze achtervolgt.

Ragnar Jónasson krijgt nogal tegensprekelijke lezerskritieken. Uit het kleine IJsland staken de voorbije jaren drie thrillerauteurs de kop op, Arnadur Indridason en Ysra Sigurdardóttir, bij ons al bekender, en sinds een tiental jaren nu ook de nieuwe ster Ragnar Jónasson. Zijn werk verscheen al in  21 landen, bij ons begint zijn serie uit 2010 rond de jonge politieagent Ari Thór Arason nu pas aan zijn opgang. Eerder verschenen ‘Sneeuwblind’ en ‘Inktzwart’.

Jonassen moet het niet hebben van de grootste suspens, bloedstollende moorden, flitsende acties of huiveringwekkende toestanden. Hij verweeft mooie taal, sfeerschepping en klein menselijke gebeurtenissen met gedegen detectivewerk, een beetje alledaags zelfs, maar net daardoor wel realistisch, fraai en levensecht.

Siglufjörður is een idyllisch vissersplaatsje in het onherbergzame noorden van IJsland, dat alleen bereikbaar is via een smalle bergtunnel. Daar waar niemand zijn huis op slot doet en waar iedereen elkaar kent. In de winter is het er bar koud, ontoegankelijk, wit besneeuwd, met ijzige bergtoppen en eenzame poolnachten.

In dit dorpje heeft Ari Thór Arasonn na zijn studies filosofie en theologie, zijn eerste baan bij de politie gekregen. Hij komt uit Reykjavik en heeft daar zijn vriendin Kristin, die nog geneeskunde studeert, tijdens de werkdagen achter gelaten. Hun relatie staat onder druk, het studentenleven spoort niet altijd met het werk van een politieagent. Net als in de twee voorgaande boeken komen ook  andere personages weer in beeld: de sympathieke directe chef van Arnasonn, commissaris Tómas en ook de bekende landelijke verslaggeefster van de televisienieuwsdienst in Reykjavik, Isrún. Elk personage heeft zijn eigen zorgelijke privéleven, in deze Poolnacht opnieuw subliem met mekaar vervlochten…

Helemaal toevallig, 10 jaar geleden geschreven,  maar voor ons nu wel heel herkenbaar: Siglufjörður wordt in quarantaine geplaatst. Een toerist uit Afrika  bracht virale hemorragische koorts binnen, er vielen een paar slachtoffers en epidemiologen bevestigen dat er nog geen behandeling bekend is. Het dorpje leeft achter gesloten deuren. Dit geeft Ari de tijd om zich in te lezen in een oude zaak. Héðinn, een oudere inwoner heeft hem dat gevraagd. Vijftig jaar geleden is Héðinn geboren in Héðinsfjörður, een geïsoleerd fjord. Eenzaam en desolaat tijdens lange koude poolnachten. Ze woonden er met vijf, zijn ouders, een nonkel en een tante. De tante zou er in een depressie zelfmoord gepleegd hebben, maar er was altijd twijfel. Nu is er een foto opgedoken waaruit blijkt dat er nog een onbekende verbleven heeft. Wat is er destijds op de ijzige en verlaten fjord gebeurd? Een tweede verhaallijn is een actueel  onderzoek naar een kindje, dat uit de kinderkoets wordt gestolen en gelukkig wordt teruggevonden. Maar waarom gebeurde het?

Niet altijd even gemakkelijk om lezen zijn de vele typische plaats- en naambepalingen, IJslands lijkt niet zo simpel. Het knappe is dat Ragnar Jónasson met prachtige sfeerbeschrijving en vlot verhalend, schrijft over heel menselijke personages, over hun twijfels, overleven in verlatenheid, over hun soms romantische en al even tragische zoektocht  naar invulling van levensdromen.

Koen E., huisrecensent