Samen wijs! herstelgericht werken op school

Op een dag ontvangt de directeur een telefoontje van een verontruste moeder. Haar dochter wil niet meer naar school. Ze is het eindeloze getreiter, de roddels en pesterijen beu. Moeder wil dat de school de daders bestraft.
Een toezichthoudende leerkracht roept een leerling die de school zonder toestemming wil verlaten een halt toe, maar krijgt een duw en verliest het evenwicht. Het leerkrachtenkorps schreeuwt moord en brand. Men wil de leerling verwijderd zien.
De groep leerlingen die te laat komt op school groeit week na week. Hen hierop aanspreken haalt weinig uit. Ook tijdens de lessen nemen de leerlingen vaak de overhand. Zij bepalen of er lesgegeven wordt of niet. De leerkracht staat machteloos.
Leerlingen van vandaag zijn niet meer die van tien, twintig, dertig jaar geleden.De context waarin zij opgroeien is flitsend, digitaal, virtueel. Alles lijkt sneller te gaan. De houvasten van weleer zijn al lang niet meer. Ook ouders hebben het 'druk, druk, druk'. De opvoeding van de kinderen raakt steeds verder op de achtergrond. Het is in deze context dat scholen antwoorden moeten bieden op scenario's zoals hierboven beschreven. Geen sinecure, zo blijkt. Hoe kan men ervoor zorgen dat men niet nog meer bruggen opblaast? Hoe voorkomt men dat de schade nog toeneemt? Hoe behoudt men de nodige autoriteit zonder te handelen vanuit een kille machtspositie?
Het antwoord is samen! Want alleen door een beroep te doen op alle krachten binnen de schoolgemeenschap, kunnen we van de school die veilige plek maken die cruciaal is om leren mogelijk te maken.

LIGAND (vzw Oranjehuis) is een ontwikkelingscentrum dat preventie en herstel centraal plaatst in zijn drive om uitsluiting te voorkomen. Ligand biedt onder meer de opleiding tot hergo-moderator, de vorming positieve heroriëntering en trainingen in het omgaan met groepen aan. 

Als een boek de aanleiding is om naar meer te zoeken en zelfs een bijscholing te willen volgen dan hebben de schrijvers hun doel meer dan bereikt! Dit boek is een perfecte aanzet om na te denken over herstelgericht onderwijs. Heel veel scholen hebben te maken met grote en kleine conflictsituaties waar we graag uit willen komen. Liefst op een respectvolle manier met aandacht voor alle partijen. Gedeelde verantwoordelijkheid.

Dit boek biedt een mogelijkheid door verbindend spreken en verbindend luisteren concreet te omschrijven en door gebruik te maken van heel wat praktijkvoorbeelden om herstelgericht werken te concretiseren. Je kan er zelfs een implementatieplan in vinden om te groeien naar een herstelgerichte school.

De verschillende hoofdstukken zijn helder en prikkelend. Over wat herstel is, herstelgerichte methodieken en herstellend zijn tot de implementatie ervan. Een verhaal van vooral ‘samen’. Als schoolteam samen erin geloven en er samen voor gaan.

Ik was vooral al gebeten door het werken met proactieve cirkels. Een manier om respectvol te communiceren en een eigen mening te verwoorden. Iets wat al kan werken met zeer jonge kinderen. Het ‘cirkelgesprek’ staat nu wekelijks in mijn agenda. Een kleine aanzet om intenser te werken aan een positieve groepsdynamiek en een vertrouwensband.

De literatuurlijst achteraan in dit boek(je) biedt alvast heel wat meer leesvoer!

Saskia Van Bastelaere, gastrecensie