Tilburg Trilogy

P.F. Thomése’s Tilburgse vriend J. Kessels groeide tegen zijn zin uit tot een heus cultfenomeen. Er kwamen de onvermijdelijke t-shirts, speciale asbakken en een J. Kessels-fandag. En natuurlijk de verfilming: J. Kessels: The Movie. Slechter dan het boek, maar beter dan heel wat andere troep.
En nu is er dus deze omnibus met alle drie de hilarische, heerlijk geschreven J. Kessels-romans.
Zevenhonderd pagina’s vol melancholie en verlangen naar vroeger, maar ook naar later, wanneer het weer net als vroeger zal zijn, in een taal die is ingeblazen door sigarettenrook, gedrenkt in bier en uitgehard in frituurvet.

Tot het imposante oeuvre van P.F. Thomése (1958) behoren onder meer het internationaal geprezen Schaduwkind, de verhalenbundel Zuidland (debuut, winnaar ako Literatuurprijs) en de romans De weldoener (shortlist ako Literatuurprijs), De onderwaterzwemmer (shortlist eci Literatuurprijs, shortlist Libris Literatuur Prijs en shortlist Fintro Literatuurprijs; winnaar Fintro Prijs van de Lezersjury) en het juichend ontvangen Vaderliefde, de familieroman annex mythologie van een jeugd.

P.F Thomése is bestseller in Nederland. Gekend als een veelzijdig schrijver, met een breed stijlregister en over brede genres: een gewaardeerd in memoriam, reisverhalen, politieke satire, autobiografieën en romans. 

Zijn verzamelde J. Kessel romans is een ander paar mouwen, apart. Thomése schrijft zonder enige remmingen over zijn wedervaren met een Tilburgse cultfiguur Jos Kessels. Het begon allemaal in J. Kessels: The Novel met de laat-romantische reis van het duo van Tilburg naar Sankt-Pauli, Hamburgs uitgewoonde hoerenbuurt, en terug. In Het bamischandaal moest ‘Franske’ zelfs helemaal naar Shanghai, aangezien zijn vriend bij het bestellen van de bami verliefd was geworden op het nichtje van zijn Tilburgse afhaalchinees, met alle gevolgen van dien. In Ik, J. Kessels ten slotte werd de vriendschap vanuit Tilburg eenzijdig verbroken en kreeg de schrijver te maken met een onbekend J. Kessels-manuscript waar hijzelf spoorloos uit weg bleek te zijn gepoetst. 

Fucking komische verhalen worden het genoemd, waarbij feiten en fictie mekaar gaandeweg meer en meer mekaar overlappen. Wie is nu de schrijver van wat over wie? Voor mij was dit al lezend de enige zinnige te stellen vraag waar ik evenwel na 700 bladzijden nog niet wijzer uit werd. 

De waarlijke J. Kessels mag dan in Tilburg en bij uitbreiding over heel Nederland tot een heus cultfenomeen te zijn uitgegroeid, met comerchandising, films, kleding met opdruk, een speciale J. Kessel-fandag enz, voor mij blijft dit een bijzonder raadsel, misschien ben ik hiervoor te weinig Nederlander. 

Als ik de kritieken en de pers mocht geloven zou zowat iedere scene, elke zin in dit verzamelde werk, hoogst hilarisch of ontroerend moeten zijn. Ik geraakte niet verder dan een droge lezing over de meest platvloerse dubbelzinnigheden die waarschijnlijk mijn gevoel voor humor niet vatten. Mag ik kleine lezing citeren: 

“Wat heb je gedaan, ouwe snackslet van me, goudgele frietsloerie? Domme droommeid van mij, smakelijk tussendoortje voor de lekkere trek, ach ach, ach, nu heb je zo lang gewacht dat ik inmiddels in de praktijk van je dochter ben…. Die Ruttekut van Aarle tot Rixel gaf toe dat het een smoes was… Ik op mijn beurt, had iets aardigs kunnen zeggen over haar dubbelrond, tot op de naad en het gaatje symmetrische billenkont, een charmant complimentje dat ze in haar geprononceerde poepertje zou kunnen steken, maar ze had haar portie wel gehad, Ik was Sinterklaas niet, godnondeju,..” 

750 bladzijden, bladzijde na bladzijde, aan een ruk verzuipend in dubbelzinnige platvloersheid, sta me toe dat de humoristische kant van de verhalen me ontglipte, ik las enkel tot vervelens toe terugkerende herhaling, zinloze taalspelletjes, bodemloze onzin en wartaal. 

Toegegeven, de schrijver kreeg, wellicht als appreciatie voor zijn oeuvre, en ter voorbereiding van deze romanreeks een integrale subsidie van het Nederlanders Letterfonds voor een flamboyante studiereis naar Sjanghai. Dit teken aan de wand biedt wel toekomst, ik ga ook solliciteren, maar ik vrees dat ik geen kans maak… 

Koen E. Gastrecensie