Kikkers

Voet Wan, bijgenaamd Kikkervisje, schrijft een boek over zijn tante, een bekende gynaecologe. Ze is aanvankelijk de heldin van het dorp, maar wordt gezien als een duivelin wanneer ze actief gaat meewerken aan de éénkindpolitiek en regelmatig mannen steriliseert en zwangere vrouwen tegen hun zin aborteert. Rondom haar kleurrijke maar ook angstaanjagende persoon ontvouwt zich de geschiedenis van de familie en de vrouwen in het dorp. Om de tragedie van het leven en lot van tante duidelijk te maken schrijft Kikkervisje een grotesk toneelstuk.

In Kikkers kruipt Mo Yan in de huid van Voet Wan ook wel Drafje of met zijn pseudoniem ‘kikkervisje’ genoemd. Via een aantal brieven van Kikkervisje gericht aan de heer Sugitani die de inwoners van Gaomi uit de provincie Shadong aanmoedigd om te schrijven over het leven van ‘Tante’ bouwt Mo Yan een heerlijke roman op. ‘Tante’ is een Chinese gynaecologe die de regio bevrijdt van de kwakzalverij van oude Chinese vrouwen die met hun zogenaamde kennis de dood van veel pasgeboren babys en hun moeders op hun geweten hebben. Zij bouwt een sterke reputatie op maar eens zij als partijgenote de opdracht krijgt om de éénkindpolitiek te ondersteunen gaat zij daar heel erg ver in. Zo gaat deze strijd aan zonder zich te bekommeren over elke vorm van emotie en voert zij verplichte sterilisatie op mannen uit en verplichte abortussen bij vrouwen die reeds één kind hebben. Dikwijls gaat dit met veel fysiek en verbaal geweld gepaard. Waar zij vroeger op handen gedragen werd wordt ze meer en meer als een duivels personage aanzien, niet dat zij zich dat aantrekt. Zij gaat gedogen en zonder scrupules verder met haar opdracht van de partij. Tante is een heel complex personage die zelf kinderloos blijft, slechts op later leeftijd alsnog huwt en op het eind van haar leven met een immense schuldvraag blijft zitten die zij op een heel aparte wijze verwerkt. Je krijgt hier een wondermooie roman in handen over het éénkindsbeleid van China. De problematiek zelf wordt nooit in vraag gesteld maar het zijn alle personages die nooit altijd inslecht zijn of geheel belangeloos door het leven gaan die het boek zo’n kracht geven. Kikkers brengt een pak personages naar voor die doorheen aan aantal decennia hun rol blijven spelen, een rol van bedriegerij, schijnheiligheid, geloof, corruptie, idealisme, wreedheid, eerlijkheid. Je krijgt hier een bij tijden grappig maar ook dikwijls wreed verhaal over één van die niet te vatten Chinese partijpolitieke visies in handen.
Niet voor niets een Nobelprijs waard.
En de titel Kikkers, kikkervisje of de rol van kikkers in dit verhaal? Dit snap je maar echt als naar het eind toe leest.
 
Realiteit, fantasie, religie vloeien hier bedrieglijk in elkaar over en houden de lezer wel alert.