Familieopstelling

Achttien jaar nadat zijn vrouw Carmen is overleden en zeven jaar nadat zijn huwelijk met Roos op de klippen is gelopen, blijkt ook de zoveelste nieuwe liefde van Stijn van Diepen niet de ware te zijn. Terwijl hij nog altijd van feest naar feest strompelt, wordt zijn moeder met alzheimer in een verzorgingstehuis opgenomen, dreigt zijn beste vriend Frenk hem te laten vallen en moet hij de verjaardag van zijn dochter Luna, die eenentwintig wordt, organiseren. Een crisis lijkt onvermijdelijk. Waarom is zijn (liefdes)leven zo'n puinhoop? Het is tijd om eens grondig in de spiegel te kijken.
In een hilarische en ontroerende zoektocht naar zichzelf keert Stijn terug naar zijn jeugd in Noord-Brabant, stuit hij op een aangrijpende familiegeschiedenis en belandt uiteindelijk op het Ierse platteland in een ultieme poging antwoorden te vinden op zijn vragen. Zal hij op zijn vijfenvijftigste zichzelf weten te vinden? En belangrijker nog: de liefde?

Eerder was ik al fan van het eerste boek van Kluun: “kwam een vrouw bij de dokter.” Zoals zovelen want het werd, ondanks het feit dat het door critici niet zo goed werd ontvangen, de bestverkochte debuutroman ooit. Ook het vervolgdeel: “De weduwnaar”, kon mij bekoren. 

Het eerste boek deed indertijd veel stof opwaaien omdat Stijn van Diepen het alter ego van Kluun vreemdgaat terwijl zijn vrouw Carmen stervende is. Kluun zegt er zelf over: “Veel mannen en vrouwen hebben wel iets buiten de relatie gedaan. Alleen ik was zo slim er een boek over te schrijven. Wat hem direct tot de bekendste vreemdganger maakte na prins Bernhard.” 

In het kort, het eerste boek gaat over de lijdensweg en de dood van zijn vrouw Carmen, ze hebben een driejarig dochtertje Luna. Ondanks zijn scheefschaatserij hield hij oprecht veel van zijn vrouw. In ‘weduwnaar’, het tweede boek lees je hoe hij het verlies probeert te verwerken door een trip doorheen Australië te maken met zijn dochtertje. 

In ‘Familieopstelling’ is Stijn van Diepen 55 jaar en is het achttien jaar na de dood van Carmen en zeven jaar na de breuk van zijn huwelijk met Roos. In het begin van het boek loopt het fout met zijn relatie met Maud, ze was zijn secretaresse en zielsverwante. Alhoewel er in het begin twee uitgebreide en stomende seksscenes te lezen zijn speelt zijn seksleven in dit boek een ondergeschikte rol. Er zijn andere thema’s, Stijn heeft het helemaal gehad en gaat zichzelf in vraag stellen: “Hoe komt het dat niemand me nog graag mag of liefheeft.”, een ware zoektocht naar zichzelf waarvoor hij zelfs naar een psychiater gaat, Susan de zus van zijn eerste liefje Barbara. Daarvoor keert hij terug naar Tilburg, Noord-Brabant, de plek van zijn jeugd waar hij de aangrijpende geschiedenis van zijn grootouders leert kennen. Hij komt te weten waar zijn grootvader en zijn grootmoeder zich schuilhielden tijdens de oorlog en hoe die samen met hun dochter Riet, Stijns moeder ternauwernood aan de bommenregen konden ontsnappen. Iets dat een grote impact had op hun verdere leven en dat van hun kinderen.  

Een ander zwaar thema dat wordt aangesneden is Alzheimer. Stijn zijn moeder is opgenomen in een RVT Padua Tilburg. Samen met zijn zus Chantal draagt hij mee zorg voor haar. Gelukkig heeft ze een goede Alzheimer, zoals mensen met een goede of slechte dronk. Alhoewel Chantal de grootste zorg op zich neemt komen broer en zus goed overeen.  

Hij beschrijft het leven van zijn moeder in de gesloten afdeling en doet dat eerlijk en met de nodige humor, soms hilarisch. Tussen al die bekommernissen zit Stijn dan ok nog eens erg met de breuk met zijn best vriend Frenk. Die was klaar met Stijn toen die een avontuurtje had met zijn ex-vrouw. Dat was er zwaar over volgens Frenk. Hij wil wel terug enige toenadering met Stijn maar wil dat die eerst naar Dublin reist om er deel te nemen aan ‘The Challenge’, een groep mensen die samen om een of andere reden hun leven willen veranderen: “Your live-changing experience.” Stijn vindt die toestanden nogal zweverig en is niet van plan veel van zichzelf bloot te geven maar volgt toch alle sessies. Alweer komt er een deel van zijn familiegeschiedenis naar boven, deze van ‘Ome Tom’. Dat gaat erg diep bij Stijn maar evengoed is alles doorspekt met zijn humor.  

Raymond van der Klundert wou dit boek onder zijn echte naam schrijven, een waarheidsgetrouwe beschrijving van de geschiedenis van zijn vaders- en moederskant maar zoals hij zelf aangeeft kwam er steeds meer en meer fictie in het verhaal dat het dan toch onder auteursnaam Kluun verscheen. 

“En schrijven kan Kluun, snel, grappig, pretentieloos en sterke dialogen” (De Volkskrant) 

Lut Delanghe, redacteur boekensite.gent