De kier

Wanneer een vermiste jonge Rotterdamse moeder dood wordt aangetroffen, ruikt de pers bloed. Waar faalde de hulpverlening? Wat doet de gemeente om vrouwen te helpen die onder de radar van alle officiële instanties leven?
De Hindoestaanse Uma, rijzende ster in het ambtenarenapparaat, krijgt de opdracht om tot de laag verborgen vrouwen door te dringen. Hoe verder ze komt, hoe complexer het probleem blijkt te zijn en hoe harder ze met onvrijheid en dwang in haar eigen relatie wordt geconfronteerd.

Sinds midden jaren tachtig is uitgeverij De Geus een van de trendsetters in multicultureel werk met van meet af aan ook met auteurs die wonen en werken in Nederland en met nadruk op vrouwelijke schrijvers. In deze optiek is ook dit boek, de Kier, geschreven door Shantie Kier, een perfecte aanvulling. Op haar persoonlijke website schrijft ze: ‘Ik ben schrijfster, columnist storytelling, fashionista, theatermaakster en een creatieve bestuurskundige. Ook wel bekend als de glamtenaar. Ik heb een zwak voor underdog en stille heldinnen. Het is mijn passie om de positie van meisjes en vrouwen wereldwijd te verbeteren”.

Drie verhalen in het multiculturele Rotterdam van vandaag spelen hier mee: Uma werkt als glambtenaar in de migratiedienst van de stad en bureaucratische politieke overwegingen beknotten haar in haar werk. Zelf is ze op de vlucht voor haar eigen Hindoestaanse familie, waar alhoewel ze wettelijk ongehuwd is, de religieuze verwachtingen van haar schoonfamilie haar het leven onmogelijk maken, en ze wordt verliefd op een collega. Rotterdam wordt wakker gehouden door een anonieme kunstenaar die her en der regelmatig openbaar portretten hangt van vrouwen die opgesloten blijven, en dan is er de concrete situatie van een vrouw die om religieuze redenen opgesloten wordt door haar familie en haar kind niet meer mag zien. Ondanks de ijverige acties van de migratiedienst die vooral met sleutelfiguren in de verschillende wijken werkt gebeuren er toch drama’s achter gesloten deuren. Een dode vrouw schrikt iedereen op.

Het boek is niet zo gemakkelijk geschreven en soms nogal kort door de bocht. De vermeende rol van de wethouder, de burgemeester, de vermelde mediaberichten komen bijvoorbeeld niet direct geloofwaardig over, te meer omdat met name in Rotterdam toch wel een ruimdenkende en eerste wethouder met migratieachtergrond vandaag concreet mee het beleid uitmaakt. Maar het hoofdthema, de absoluut moeilijke positie voor vele vrouwen die zich in onze westerse cultuur wensen te ontwikkelen en hun kinderen in een nieuw thuisland willen zien opgroeien, is omwille van tradities, geloof en familie-identiteit, een niet te onderschatten probleem, met onvrijheid, dwang en mogelijks huiselijk geweld ten gevolge.

Shantie Singh schudt met deze sociale roman wel wakker. In feite doet ze met dit boek een heel warme oproep, op de kracht van de media om niet te zwijgen, aan de betekenis van de hedendaagse kunst op het maatschappelijk gebeuren en op het principe om in een stad wijkgericht te werken met sleutelfiguren en mensen ook multicultureel te benaderen. De Kier is op zich ook een mooie metafoor, waarmee Singh de wereld wagenwijd open zet en een lieflijke ode brengt aan de vele sterke vrouwen die ondanks alle dwang er toch in slagen om zich ook persoonlijk te ontwikkelen en hun kinderen nieuwe kansen te gunnen.

Koen E., gastrecensie