Verdwijnpunt

"Er zijn dingen met me gebeurd/ dingen zo groot dat ik er niet om kan huilen”. Dat is een manier om het te zeggen, de woorden van iemand anders te lenen. Maar niet zonder me af te vragen of die woorden niet al te groot, te melodramatisch zijn voor iets wat zo vaak voorkomt als seksueel geweld.’

Verhalen over verdriet en pijn krijgen vaak de vorm van een sprookje: we overwinnen de draak, komen terug uit de afgrond en leven nog lang en gelukkig. Moeilijker wordt het wanneer dat niet lukt. Als je opgesloten blijft in een ervaring, de pijn niet verdwijnt, de angst niet weggaat. Welk contact blijft er over als niets meer vanzelf spreekt? Welke woorden heb je nodig als de taal verdwenen lijkt?

Verdwijnpunt is een persoonlijke zoektocht langs de verschillende facetten van pijn en de gevolgen van geweld en machteloosheid. En daarmee ook, uiteindelijk, naar wat het betekent om te leven en kwetsbaar te zijn.

Al vanaf de eerste pagina was ik ‘gebeten’ door dit boek. En vooral de eerste twee zinnen pakten me onmiddellijk vast :’Misschien zou dit boek stekels moeten hebben. En ook een kaft niet van gewoon karton, maar van een materiaal met het soort rotsachtige hardheid waaraan je je kunt stoten en bezeren.’ Doorheen het hele boek voel je ook waarom dat zo  zou moeten zijn. Waarom die kaft stekels zou moeten hebben, waarom het materiaal hard zou moeten zijn… 

Dit is een non-fictie verhaal over seksueel misbruik.. De schrijfster analyseert de pijn en geeft door haar rake beschrijvingen hol geworden woorden zoals ‘trauma, helen, een plek geven’ een diepere en intens rakende betekenis. Ik heb heel wat passages aangeduid. Om te herlezen, om de woorden nog dieper te laten doordringen of gewoon omdat ze zo binnenkwamen. Wat de werken van Berlinde de Bruyckere met me doen, doen de woorden van Wytske Versteeg met mij. Ze raken. Ze beschrijven. Ze openen en intrigeren. 

Het boek bevat achteraan een uitgebreide notenlijst van schrijvers en kunstenaars die door Wytske Versteeg in het boek werden aangehaald. Haar verwijzingen zijn duidelijk en intelligent. Deze lijst is voor mij een afwerklijstje. Een to do en to search. 

Wytske Versteek (1983) debuteerde in 2012 met ‘De wezenlozen’ dat de VrouwDebuutprijs won en de longlist van de AKO Literatuurlijst haalde. Haar tweede roman Boy (2013) won de BNG Nieuwe Literatuurprijs en stond op de longlist van de Libris Literatuur Prijs; vertaalrechten werden verkocht aan zes landen. Daarna verschenen haar veelgeprezen romans ‘Quarantaine’ (2015) en ‘Grime’ (2017). Voor haar oeuvre ontving ze de Frans Kellendonck-prijs. 

Saskia Van Bastelaere