Ik moet u echt iets zeggen

In ‘Ik moet u echt iets zeggen’ van Mensje van Keulen komen ogenschijnlijk gewone mannen en vrouwen aan het woord die reden genoeg hebben om het leven niet altijd als een feest te omarmen.
Wat aanvankelijk een doodgewone situatie lijkt mondt uit in de naakte waarheid, soms subtiel onthuld, soms als een mokerslag uitgedeeld.
Een vrouw meldt aan de ontbijttafel achteloos en totaal onverwacht dat ze wil scheiden, een andere vrouw neemt wraak op haar bedillerige echtgenoot door de erfenis van zijn moeder een rol te laten spelen, de moeder van een moorddadige zoon doet een verrassend beroep op de rechter.
Mensje van Keulen geeft een stem aan personages die niet vaak gehoord worden.
‘Horror en huiselijkheid’: deze delicate combinatie typeert haar werk (aldus Marja Pruis) en dat ondergaat de lezer van de weergaloze verhalen in deze bundel, die bovendien de humor niet schuwt.

Een andere manier van kijken naar doodgewone mensen.

Mensje Van Keulen is op haar best in de Short Story. Dit dunne boekje met negen verschillende verhalen, sommigen maar enkele pagina’s lang, bewijst dit alweer. De manier waarop die verhalen worden verteld lijkt vaak op het vrijblijvende geklets tussen buren of vrienden maar er gebeurt zo veel meer dan er op het eerste gezicht lijkt. Het leven kabbelt niet rustig voort voor de protagonisten van Mensje Van Keulen. Drama of tragiek komt bijna altijd onverwacht voor de lezer en het venijn zit veelal in de staart.

Lieve vriendelijke mensen kom je niet vaak tegen in de verhalen die ze hier vertelt. De personages hebben nogal wat last met zichzelf en/of de anderen. Sommigen zijn naïef zoals het dienstertje die zich laat inpakken door een zielig verhaal over een gestorven hond. Anderen zijn subtiel wreed zoals de echtgenoot in het verhaal van De Ring maar waarvan de vrouw heel gewiekst wraak neemt door middel van haar schoonmoeders erfenis. Mensje Van Keulen heeft maar en paar pagina’s nodig om me een grondige hekel te laten krijgen aan de echtgenoot.

In ‘Ik moet u echt iets zeggen’ is de sfeerschepping zo sterk dat je het moeilijk uit je hoofd kan krijgen. Een tragisch verhaal over een moeder die zelf niet overweg kan met een computer en haar buurman vraagt om een brief te schrijven. Gaandeweg blijkt het een brief aan de rechter te zijn die haar zoon moet veroordelen voor de moord op twee mensen en hun hondje. Een gruwelijke brief over het leed dat ze al die jaren meedroeg door haar gestoorde zoon. “Maar als u in mijn hart kon kijken, zou u zien dat ik had gewild dat al die bloemen, knuffels en brandende kaarsjes er niet voor dat echtpaar en dat meisje waren, maar voor Joey, ja, dat ik wou dat hij het was die was vermoord. Met vriendelijke dank voor uw aandacht en veel hoogachting. Annie Butler.”

Gelukkig is niet elk verhaal tragisch, een humoristisch en erotisch getint verhaal gaat over Angela die vijf mannen uitnodigt in een buitenhuis voor een namiddagje vrijblijvende seks. Niet dat ze er zo met haar aandacht bij is want terwijl ze aan de gang zijn “kijkt ze op de kleine moestuin onder het raam. De kolen zijn over hun groei heen, de prei en de uien doen het goed.” Toch blijkt op het einde niet het erotische avontuur het belangrijkste te zijn maar wel het durven doen. “Ze moet het bonken van haar hart negeren, veegt het haar uit haar gezicht, haalt langzaam adem. Als ze dit kan, kan ze alles.”

Mensje Van Keulen schrijft ijzersterke dialogen waardoor je het hele verhaal meekrijgt. Telkens in een andere setting en met andere karakters. Ze schrijft van uit de gevoelswereld van vrouwen maar ook van oude mannen, van bazige echtgenoten zowel als van naïeve jonge meisjes. Veel van de verhalen eindigen op een manier dat ik door zou willen lezen, willen weten wat er verder gebeurt met de personages. Het is de sterkte van een veelschrijfster als Mensje Van Keulen om schijnbaar doodgewone dagelijkse dingen te laten escaleren tot iets onverwachts, iets ongewoons dat de lezer soms doet glimlachten maar meestal ook een serieuze uppercut bezorgt.

Dit is geen boekje om snel achter elkaar te lezen. De verhalen lezen en tussen elk deel een pauze in lassen gaf me de kans om me in te leven in de personages van het volgende deeltje wat de leeservaring fijner maakte.

Net zoals ‘Inventaris van enkele verliezen’ van Judith Schalansky bewijst ook deze verhalenbundel dat het korte verhaal, de Short Story, verre van dood is en het meer dan verdient om te worden gelezen.

Marianne Verschaeren, gastrecensie