De dood van Harriet Monckton

In november 1843 wordt de 23-jarige lerares Harriet Monckton dood gevonden achter de kapel in Bromley die ze regelmatig bezocht. Het dorp is geschokt, helemaal wanneer het autopsierapport vermeldt dat ze zwanger was. Harriet bleek verwikkeld te zijn in relaties met ten minste drie mannen, maar ook haar goede vriendin Frances wordt gezien als verdachte in deze moordzaak. Wie heeft Harriet vermoord en wie is de vader van haar ongeboren kind?

Elizabeth Haynes schreef vier psychologische thrillers die wereldwijd vertaald zijn en waarvoor ze diverse prijzen won. De dood van Harriet Monckton is gebaseerd op historische feiten.

Een historische thriller zonder bloed wat het des te spannender maakt.

Het is bij haar zoektocht naar andere documenten dat Elisabeth Haynes op dit verhaal stoot van een vrouw die in 1843 werd vermoord in het stadje Bromley en waar nooit iemand werd voor veroordeeld omdat men uiteindelijk vond dat Harriet er zelf schuld aan had. Elisabeth Haynes geraakt geïntrigeerd door het onderzoeksrapport dat ze leest en vooral door de correspondentie die drie jaar later tussen verschillende hoge functionarissen over deze moord wordt gevoerd. In het nawoord staat het relaas van haar zoektocht.

Meer nog dan een verhaal over een nooit opgehelderde moord is dit een boek over Victoriaanse #me too toestanden waar ongehuwde vrouwen die zwanger worden aan de schandpaal worden genageld terwijl de daders aan de zijlijn blijven staan en er ongestraft mee weg komen. Over religieus fanatisme en een gemeenschap die verstoord wordt door gebeurtenissen waar ze geen vat op hebben.

Het boek begint met in de proloog de dood te beschrijven van Harriet Monckton op 6 november 1843. Al voor Harriet gevonden wordt vinden er echter allerlei gebeurtenissen plaats die de waarheid willen verdoezelen. Wanneer de lijkschouwer vaststelt dat de ongehuwde lerares zwanger was op de dag van haar dood beginnen de roddels en de verdachtmakingen in het stadje. Vooral in de kerkgemeenschap waar Harriet  een trouw lid van was is de schok en de verwondering groot. De onderzoeksrechter richt zich op één verdachte en de politie op een andere al zijn er nog potentiële daders genoeg die mogelijk een reden konden hebben voor de moord. Via de verschillende getuigen die de onderzoeksrechter oproept (de historische personages zijn erg levendig beschreven) is te zien wie Harriet in het hart droeg en wie dat niet deed of enkel deed alsof.

Nadat Harriet gevonden wordt in het privaat van de kerk is George Verrall, de predikant van de kerkgemeenschap de enige die er iedereen wil van overtuigen dat ze zelfmoord heeft gepleegd.  Nogal ongeloofwaardig voor een intelligente vrouw die op het punt stond Bromley te verlaten voor een nieuwe job als hoofd van een school in Arundel. Ook Frances Williams gelooft dat niet. Ze was de beste vriendin en collega van Harriet. Zelf is ze een buitenbeentje in het stadje. Vrijwillig ongehuwd en een feministe gingen haar gevoelens voor Harriet verder dan het louter vriendschappelijke.

Wie misschien wel het felst onder de gebeurtenissen lijdt is de schoenmaker Thomas Churcher. Hij is enorm verlegen en iedereen vindt hem wat achterlijk maar hij hield echt van Harriet. Het feit dat men hem met Harriet heeft zien wandelen maakt ook hem tot één van de verdachten. Richard Field tenslotte wordt als getuige opgeroepen omdat Harriet bij het echtpaar Field een kamer huurde tijdens haar verblijf in Londen.  Zowel Field als Verrall hadden seks met Harriet, niet steeds met haar instemming helaas. Ze duwen allebei op hun manier Harriet in een afhankelijke en onmachtige positie.

Niet alleen deze vier worden gehoord maar zowat het hele stadje en haar ganse kerkgemeenschap. De onderzoeksrechter komt echter niet tot een conclusie. Twee jaar later neemt het hoofd van de jury het heft in handen en schrijft naar hogerhand om te eisen dat er eindelijk een beslissing moet vallen in het onderzoek, zelfs als dat oude wonden openrijt. Zolang dat niet is gebeurd blijft het onrustig in de gemeenschap en blijven de verdenkingen voortduren.

Doordat Elisabeth Hayes de vier belangrijkste personen gebruikt om inzicht te krijgen in het karakter en het leven van Harriet wordt het boek rijker en levendiger dan de doorsnee thriller. Ondanks dat de lezer informatie krijgt die de onderzoeksrechter niet heeft blijft het boek spannend tot op de laatste pagina waar de oplossing toch nog een verrassing is. Elk karakter heeft zijn eigen stem gekregen en het is interessant te lezen hoe er twee eeuwen geleden werd omgegaan met vrouwen, hoe hypocriet de kerkgemeenschap is en hoe het leven in een klein stadje verliep.

Harriet Monckton en haar ongeboren zoon werden in het jaar 1846 geen recht gedaan omdat hun moordenaar nooit werd veroordeeld maar Elizabeth Hayes heeft er door haar geromantiseerde uitkomst minstens voor gezorgd dat ze niet vergeten is en verdwenen in de plooien van de tijd.

Marianne Verschaeren, huisrecensente