Herr merz

De Duitse kunstenaar Kurt Schwitters maakte geen kunst, maar ‘Merz’. Die naam ontleende hij aan een flard van een woord op een snipper krantenpapier. Schwitters' werk was even chaotisch, willekeurig en vernieuwend als de naam die hij eraan gaf. Collages, poëzie, theater, reclame, tijdschriften – hij beperkte zich niet tot één kunstvorm. Hij flirtte met de dadabeweging en tijdens een reis naar Nederland liet hij zich beïnvloeden door Mondriaan en Theo van Doesburg van De Stijl. Maar als de nazi’s aan de macht komen wordt zijn kunst als ‘entartet’ bestempeld en moet hij, op de vlucht voor de Gestapo, uitwijken naar Noorwegen en later naar Engeland. In Herr Merz verbeeldt Lars Fiske het levensverhaal van Kurt Schwitters. Fiske laat zowel Schwitters’ familie als kenners van zijn werk aan het woord in dit eerbetoon aan de eigenzinnige Herr Merz.

Het voorplat van Herr Merz kan niet anders dan vraagtekens oproepen. De hoekige tekenstijl en de complete waanzin in herr Merz’ ogen schreeuwen om aandacht. En aandacht dat heb je zeker nodig om deze bizarre Graphic novel te lezen, ook zelfs wat doorzetting. Ik heb het boek in tussenpozen gelezen, soms zelfs maar twee pagina’s achter elkaar. Niet omdat het zo moeilijk is alhoewel het van de lezer meer vraagt dan zo maar wat kijken maar omdat elke pagina structureel zo bijzonder is. Je wordt gevat door de flinterdunne grens van waanzin en kunstzinnigheid. Dit levensverhaal van de Duitse kunstenaar ‘Kurt Schwitters verguist door de nazi’s tot ontaarde kunst wordt hier vertolkt op een zo’n krachtige wijze dat ik niet anders dan ontzag kon krijgen voor die tot nu voor mij onbekende excentriekeling. Er is opnieuw ergens een deur opengegaan voor mij.
 
Het lijkt een vreemd boek maar eens uitgelezen klopt gewoonweg alles. Eens in je bezit zal er blijven in bladeren.