35 Doden
'Wie in dit land niemand heeft gedood, heeft geen toekomst.'
Aan de hand van de avonturen van een loser - die vaak slecht aflopen - en de tientallen mensen die hij kent en onderweg ontmoet, vertelt 35 Doden de geschiedenis van Colombia van de afgelopen veertig jaar.
35 Doden is een roman die barst van vitaliteit en tragedie, beide altijd aanwezig in de wrange geschiedenis van dit land. Een roman als een wervelwind: verdwaalde revolutionairen, filosoferende drugshandelaars, strak-zakelijke marionettenspelers en vriendelijke moordenaars - en te midden van dat alles een held, die altijd aan de verkeerde kant lijkt te staan.
Adembenemend. Ontstellend. Boeiend.
Een boek als een caleidoscoop, zo zou je de roman “35 Doden” kunnen bestempelen. Maar dan een caleidoscoop van wanhoop en destructie. Het verhaal schetst de levensloop van een anonieme jongeman in Colombia, vanaf zijn geboorte. In talloze korte hoofdstukken vertelt hij in de ik-persoon over de doem die over zijn leven lijkt te liggen. Van bij zijn geboorte al loopt het fout (zijn moeder sterft) en de eenzaamheid die hem daardoor altijd zal vergezellen, zal alleen nog maar versterkt worden bij elke ontmoeting met de nevenpersonages. Stuk voor stuk beloven ze hem de hemel en verliest hij zich in een tijdelijk geluk. Hij komt in handen van dromers, fantasten, politiek geëngageerde revolutionairen, , vreemde vogels allerhande... alleen is het einde van het geluk telkens identitiek: de dood is nooit ver weg. Dit kan ook niet anders, want het hele verhaal speelt zich af in Colombia. In het levensverhaal van dit ene personage komt al de ellende van de toestand in dit land tot uiting: de politieke instabiliteit en corruptie, de alomtegenwoordigheid van de drugs, de drughandel en de daarbijhorende maffia, het eeuwig loerende gevaar van willekeurig geweld of ontvoering door leger, politie of gewoon misdadig tuig.
Je kan niet onverschillig blijven bij het lot dat de kleine Colombiaan heeft getrokken, ook al verbaas je je op de duur wel over de naïeviteit waarmee hij zich toch telkens weer – meestal door de liefde – laat meeslepen in een avontuur waarvan je als lezer ten slotte niet anders kan dan vermoeden dat het weer verkeerd zal uitdraaien. Al wie hij bemind heeft, sterft of verdwijnt op een of andere manier. Er is geen sprankel hoop op het einde van het verhaal, ook al luiden op de laatste pagina de feestklokken het begin van het jaar 2000 in.
Deze roman past in de epische verteltraditie van de Zuid-Amerikaanse literatuur, maar verschilt er ook grondig van. Het opzet is hetzelfde: een breed beeld scheppen van de maatschappij, de cultuur, het leven, de liefde en de dromen van de mens. Alleen maakt Sergio Alvarez het ons als lezer in dit boek wel bijzonder moeilijk. Het is een postmoderne roman en dat zal je geweten hebben. De hoofdstukken waarin je de naamloze ik- hoofdfiguur volgt, worden om de haverklap onderbroken door hoofdstukken waarin andere ik-figuren plots het woord nemen zonder te zeggen wie ze zijn. Dat moet je dan vaak afleiden uit de vele namen van andere nevenfiguren die in hun verhaal opduiken. Er is nergens een stramien, een patroon of houvast voor de lezer. Ook niet in de vreemde motto’s die aan het begin van elk nieuw hoofdstuk opduiken (citaten uit liedjes, gedichten, romans...) Daardoor is dit een inspannend boek om te lezen. Vaak voel je je gefrustreerd omdat je niet meteen weet wie aan het woord is en wat die persoon vele hoofdstukken vroeger alweer had uitgespookt. Het duurt soms vele alinea’s eer je een aanknopingspunt tegenkomt. Evenmin eenvoudig maar wel knap is de manier waarop de dialogen tussen de personages worden opgetekend. Geen leestekens, streepjes of gebruik van nieuwe regels om aan te duiden wie aan het woord komt. De replieken volgen elkaar gewoon op, zodat je er goed je aandacht moet bijhouden om te weten wie wat zegt. Dat verleent de dialogen echter wel een grote naturel.
Toch blijft het boek je boeien en sleept het je mee. Daaraan is de heldere en eenvoudige verteltaal zeker niet vreemd. Ze is zuiver, gevarieerd, bekoorlijk zelfs in de vertellende passages. In de dialogen is de spreektaal herkenbaar en volks. Zelfs in de (knappe) vertaling weerspiegelt zich de brede, gemoedelijke Latijns-Amerikaanse manier van vertellen.
Dit is een mooi boek. Een aanrader voor wie er niet voor terugschrikt om uit de veelheid van hoofdstukjes de tragiek van een gedoemd leven bijeen te puzzelen. Typisch een boek om te her-lezen, wellicht geeft het pas dan al zijn geheimen prijs?
Over de auteur:
Sergio Álvarez (geboren op 31 december 1965 te Bogotá, Colombia) werkte in de reclame, bij de televisie en in de filmwereld voordat hij met schrijven begon.
Auteur Sergio Álvarez heeft vier jaar in bijna volkomen eenzaamheid in de bossen geleefd. Voor dit boek heeft hij jaren door zijn vaderland gereisd om onderzoek te doen.
De pers over '35 Doden'
35 Doden van auteur Sergio Álvarez is een fascinerend koor, bestaande uit mer dan twaalf vertelstemmen. De vertelstemmen stellen zich daarbij niet uitdrukkelijk voor, maar trekken de lezer meteen de gebeurtenissen binnen.(UKW Hamburg)
'Vóór alles spreekt uit élke bladzijde van 35 Doden een vertellust, die nooit puur naïef is; ze omzeilt handig alle magisch-realistische en fabulerende decorstukken van de vroegere Latijns-Amerikaanse boom.'
(Frankfurter Allgemeine Zeitung)
Marleen