Rode klok

Leni Zumas’ ‘Rode klok’ speelt zich af in een niet al te verre toekomst. Abortus is opnieuw illegaal verklaard in de Verenigde Staten, evenals ivf en adoptie door alleenstaande ouders. Vier vrouwen uit een klein vissersdorp in de staat Oregon laveren tussen deze nieuwe beperkingen op het vrouwenlichaam en moederschap. De alleenstaande lerares Ro probeert wanhopig zwanger te worden voordat ze te oud is. Susan, de gefrustreerde moeder van twee kleuters, zit vast in een uitzichtloos huwelijk dat haar carrière als advocate in de kiem heeft gesmoord. De vijftienjarige Mattie is ongewenst zwanger. De natuurgenezeres Gin kan ze allemaal helpen – totdat zij het slachtoffer dreigt te worden van een hedendaagse heksenjacht. ‘Rode klok’ is een angstaanjagend plausibele, meeslepende roman over vrouwen van vlees en bloed: The Handmaid’s Tale voor het huidige moment.

Dit boek is opgebouwd rond 5 vrouwelijke personages. De biografe die de biografie schrijft van Eivor Minervudottir (de negentiende-eeuwse Faröerse vrouw en ijswetenschapper die haar wetenschappelijk werk niet onder haar eigen naam gepubliceerd kreeg, op het ijs stierf en een zeemansgraf kreeg), de genezeres, de dochter en de echtgenote. Aanvankelijk zijn de vrouwen behoorlijk anoniem. Ze worden enkel aangeduid met hun ‘functie’. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal.

Het verhaal van Minervudottir wordt op een andere manier verteld. Daar is het de biografe die stukje bij beetje haar leven schetst.

De vier vrouwen gaan allemaal gebukt onder de pas gestemde nieuwe wetten : abortus is verboden, IVF wordt illegaal, adoptie door alleenstaanden wordt onmogelijk. Heel veel vrouwen gaan gebukt onder die vrouwonvriendelijke politiek en zoeken uitvalswegen.

De auteur schrijft erg helder. Naarmate het boek vordert valt alles op zijn plaats. Het benoemen van de vrouwen met hun ‘functie’ zorgt ervoor dat er een bepaalde afstand is. En toch krijg je door de manier waarop de auteur schrijft zeer veel inkijk in wat de vrouwen bezighoudt. Ze leveren een strijd door ‘de president die zij niet hebben gekozen’. Dat zal vast herkenbaar klinken…

Rode klok (symbool voor de baarmoeder en voor mezelf ook voor de tijd waartegen sommige hoofdpersonages moeten vechten…) is een dik 400 pagina’s tellend intrigerend boek over het leven van 5 vrouwen die elk op hun manier te maken krijgen met ongelijkheid. Ze moeten voldoen aan het stereotiepe beeld en proberen om te gaan met de druk van buitenaf. Het draait de klok terug (of is het net vooruit?). Laat ons hopen dat we nooit in zo’n situatie terecht komen.

Saskia Van Bastelaere, gastrecensie