Waterjager

Hij voelt zich door zijn hangmat en daarna door de vloer heen zakken. Bang om onder water terecht te komen, probeert hij nog één keer diep adem te halen. Maar in de slaap is er onder het huis geen water, slechts leegte.

Paramaribo, ergens in de nabije toekomst. Na een dijkdoorbraak is de stad onder water komen te staan. De bewoners zijn weggetrokken: alleen de goudzoekers, vissers en prostituees zijn gebleven. De stad wordt geregeerd door eigen wetten, met in het middelpunt Jean Christoph, die met harde hand de orde probeert te bewaren.
Dan verschijnt zijn broer Joshua in de stad. Twintig jaar eerder vertrok hij met zijn moeder naar Nederland, op de vlucht voor het water. Hij heeft er nooit kunnen aarden en probeert nu een thuis te vinden in het land van zijn jeugd. Joshua wordt ondergedompeld in een chaotische samenleving waarin het recht van de sterkste geldt. Hij maakt kennis met flamboyante figuren als de mysterieuze Aparecida, de melancholische zanger Eddy en de gewelddadige tweelingbroers Roy en Ray. Ambrose, een overleden jongen die in hun dromen verschijnt, doet verontrustende voorspellingen. Als de situatie in de stad steeds grimmiger wordt, verandert Joshua's zoektocht naar een thuis in een spirituele ontdekkingsreis naar de zin van het leven.
In Waterjager schept Polanen een exotische, droomachtige wereld en neemt hij de lezer mee in een wervelend verhaal over broederliefde, ontheemding en verlangen.

Klimaatveranderingen hebben er voor gezorgd dat de Surinaamse stad Paramaribo volledig onder water kwam te staan. Iedereen die het zich kon veroorloven heeft de oude hoofdstad verlaten en zich in het hoger gelegen Nieuw Paramaribo gevestigd. Enkel criminelen, hoeren en goudzoekers blijven nog over.
Waterjager volgt twee broers Jean-Christophe, kortweg JC, en Joshua, die twintig jaar eerder van elkaar gescheiden werden toen Joshua als kind samen met hun moeder de stijgende zeespiegel ontvluchtte voor Nederland. Terwijl Joshua zich in dit voor hem vreemde land probeert aan te passen, blijft JC met hun koppige vader in Paramaribo achter. Na de dood van die laatste besluit Joshua terug te keren naar zijn geboortestad waar zijn oudere broer nu de plak zwaait.
Met oog voor detail schetst Polanen een levendig beeld van een anders bijna doodse stad. De combinatie van het tropische Suriname met een post-apocalyptische setting, zorgt voor een intrigerend geheel en een unieke achtergrond.
Van de twee broers is Joshua met voorsprong het interessantste en best uitgewerkte personage. Een migrantenkind die zich noch in zijn vaderland, noch in Nederland helemaal thuis voelt en zoekt naar zijn eigen plek in de wereld, het zal voor veel migrantenkinderen herkenbaar zijn. Ook Polanen zelf zal zich ongetwijfeld het meest met Joshua identificeren, daar hij op twintigjarige leeftijd Suriname voor Nederland achterliet.
Het probleem zit hem echter in de andere personages. Vergeleken met Joshua, is JC een oppervlakkig karakter, dat het cliché van de gangster met goede bedoelingen nauwelijks kan overstijgen. Naast de twee broers maken we ook kennis met talloze andere figuren, die als kleurrijk zouden moeten doorgaan, maar uiteindelijk onderling inwisselbaar blijken te zijn, en vaak in clichés en platitudes vervallen.
Hoewel JC en vooral Joshua duidelijk de hoofdpersonages zijn waarmee de lezer zich dient te identificeren, blijken ze in de derde akte slechts figuranten te zijn in het verhaal van een ander paar broers, de tweeling Ray en Roy, die pas vrij laat in de roman geïntroduceerd worden en zelf niet veel meer zijn dan het stereotype duo van de slimme babbelaar en de ruwe stille.
Waterjager is een ambitieus debuut van Chris Polanen en slaagt in haar beoogde opzet: de wereld die hij creëert is uniek en zit vol kleine details die het geheel doen ademen. Jammer genoeg is dit net hetgeen dat ontbreekt in zijn personages en plot. Met uitzondering van Joshua lijkt iedereen uit karton gesneden te zijn, waar een dunne laag verf op aangebracht werd.

B.A.