Noorse goden

Neil Gaiman heeft zich tijdens het schrijven van zijn eerdere bestsellers – waarvoor hij onder andere de Hugo Award, de Nebula Award en meerdere Bram Stoker Awards in ontvangst mocht nemen – altijd laten beïnvloeden door mythologie uit de oudheid. Nu richt hij zich op de oorsprong van de Noorse goden. Hij blijft tijdens het schrijven trouw aan zijn beschrijvingen van het Noorse pantheon: Odin, de oppergod die wijs, dapper en slinks is. Thor, de zoon van Odin, die weliswaar enorme fysieke kracht bezit, maar niet bepaald de slimste van de goden is. En natuurlijk Loki – de zoon van een reus – die de bloedbroeder van Odin is en een manipulator eerste klas. Gaiman verwerkt deze losse mythen tot een doorlopend verhaal dat begint met het ontstaan van de legendarische negen werelden en duikt dan in de levens van goden, dwergen en reuzen. Zo moet Thor zich vermommen als vrouw – lastig, met een baard en onstilbare honger – om zijn gestolen hamer terug te krijgen. Het bloed van Kvasir – de scherpzinnigste god van allen – wordt in honingwijn veranderd en geeft de drinkers ervan magische krachten. Het boek bereikt zijn piek aan het einde met het epische verhaal van Ragnarok: de ondergang van de goden en de geboorte van een nieuwe tijd en nieuwe mensen.

In West-Europa is de Noordse mythologie een van de bekendere, samen met de Griekse, de Romeinse , Egyptische en de Germaanse mythologie. We koppelen ze aan de Noormannen, de Vikingen, toenmalige bewoners van de Scandinavische landen.
Gaiman vertelt ons oude Noorse verhalen over goden, reuzen, het ontstaan en het einde van de mensen en verschillende werelden. In de inleiding van het boek lees je dat er historisch feitelijk weinig geschreven bronmateriaal terug te vinden is. Verschillende overgeleverde mythes werden meer dan 1000 jaar geleden deels wel opgetekend en geven een beeld over de geweldige complexiteit van de toenmalige godenwereld. Zo kennen we bijvoorbeeld nog namen als Thor, Odin, Freya, of een plaatsanaam als Midgaard. Gaiman puzzelt losse eindjes over oude verhalen aan mekaar en probeert er een samenhangend beeld mee te brengen over de Noorse godenwereld.

Het boek bundelt een aantal losse verhalen. In telkens ongeveer 15 bladzijden, lees je hoe de werelden zijn ontstaan, waar de goden vandaan komen en in welke  soms ook bovenmenselijke en absurde situaties ze terecht komen. Je leest over Odin, de oppergod die wijs, dapper en slinks is. Thor, de zoon van Odin, die weliswaar een enorme fysieke kracht bezit, maar niet bepaald de slimste onder de goden is.  En natuurlijk over Loki die de bloedbroeder van Odin is en een manipulator eerste klas. Je leest ook over dwergen, reuzen, over hoe Thor zich bijvoorbeeld moet vermommen als vrouw  om zijn gestolen hamer terug te krijgen. Verhalen over het bloed van Kvasir dat in honingwijn veranderd wordt en de drinkers ervan magische krachten geeft, of over hoe Loki met de darmen van de voor zijn ogen afgeslachte zoon wordt vastgebonden en wordt gemarteld door tot het einde der tijden slangengif in zijn ogen gedruppeld te krijgen, enz.
Vele verhalen zijn haast lachwekkend gruwelijk, maar toch worden ze hier bijna geloofwaardig en spannend neergeschreven alsof het over de wereld van vandaag gaat. Het boek bereikt zijn  hoogtepunt met het epische verhaal van Ragnarok, over de ondergang van de godenwereld  en de komst van nieuwe mensen.
Voor wie het moeilijk zou vinden om alle namen en plaatsen die er in het boek voorkomen te onthouden is achteraan een heldere verklarende woordenlijst opgenomen. Als je niet meer weet wie Egil is, Fjalar, Gilling, of Gymir, of wat Draupnir, Gleipnir of Hlidskjalf juist betekenen, kan je met de woordenlijst gemakkelijk volgen en je laten onderdompelen in de wereld van de oude godenwereld van onze Europese noorderburen.
 
Koen Elsen