Moederband

Aan het eind van de Spaanse Burgeroorlog ziet de elfjarige Luc hoe zijn moeder voor zijn ogen door een verdwaalde kogel wordt gedood. Luc wordt opgevangen door Annie, die zich over het onschuldige kind ontfermt.
Hoewel de oorlog voorbij is en het normale leven ogenschijnlijk weer op gang komt, woekeren de spanningen in het Catalaanse dorp voort. Iedereen heeft geheimen, niemand lijkt te vertrouwen. Er vallen weer doden. Maar wat is goed en wat is kwaad?
Luc moet zijn verleden onder ogen komen. Hij wil afrekenen met degenen die de dood van zijn moeder en dierbaren op hun geweten hebben. Maar als hij leert dat wraak rechtvaardigheid nooit kan vervangen, is het al te laat…

Ik las eerder al ‘De vloek van Palmisanos’ van dezelfde auteur, een verhaal dat zich afspeelt in Puglia, een prachtige familiesaga in de nasleep van de eerste Wereldoorlog waarbij één van de hoofdpersonages naar Spanje trekt om daar in de burgeroorlog tegen de fascisten van het Franco-regime te vechten. Daarmee is de link gelegd met Spanje. Ditmaal speelt Spanje de echte hoofdrol, alle speelt zich af en een dorpje in Catalonië. Het hele verhaal is gebaseerd op een waargebeurde geschiedenis.
Tijdens een wandeling botst de verteller van het verhaal in een antiekwinkel op een postkaart van zijn geboortestreek ergens in Girona. Op zich niks bijzonders, alleen staat er op de achtergrond een wit huis. En dit beeld plaatst hem terug naar zijn jeugd. Dit was ooit het huis van mevrouw Stendhal waar hij als kleine jongen werd opgevangen nadat zijn moeder tijdens een schietpartij het leven liet. Hij heeft er slechts een vage herinnering aan. Maar zijn jeugd schiet in herinneringen voorbij. Het dorp werd, zoals dat vroeger nog mogelijk was in een ijzeren greep gehouden door twee grootgrondbezitters. Zij waren niet alleen heer en meester over land maar ook over de pachters ervan, met alle mogelijke gevolgen van dien. Dani, de zoon van Mevrouw Stendhal was zijn grote held en ook zijn beschermer. Dani een ‘James Dean’ figuur heeft de school achter zich gelaten en werkt ergens in het dorp. Hij wil geld verdienen om een eethuisje te openen voor zijn moeder, zodat ze onafhankelijk kan zijn en niet meer afhangt van de willekeur van de administrateur van één van de grootgrondbezitters. Maar jonge kinderen verliezen ook hun dromen en onschuld en uiteindelijk wordt Luc, de verteller naar een internaat gestuurd waar zijn leven zo erbarmelijk is dat hij er wegloopt. Ondertussen is Dani mysterieus verdwenen. Eens hij de reden van die verdwijning kent, Dani is ondertussen overleden stapt hij onvervaard in diens voetsporen. Niet met de instemming van mevrouw Stendhal maar hij is vastbesloten om wraak te nemen, hij verhardt in die beslissing en wordt meedogenloos. Sabater en Ros de grootgrondbezitters zullen het moeten bekopen, ondanks het feit dat mevrouw Stendhal ten stelligste beweerde dat Ros geen slechte man was. Niets is echter zoals het lijkt en de hele waarheid ontdekt hij te laat, veel te laat, pas nadat hij in het heden de foto vindt.
Het is een roman over de strijd naar vrijheid, de strijd van partizanen maar ook de strijd tegen de valkuil van hardvochtigheid. Het hele verhaal speelt zich in een tijd waarin niemand elkaar vertrouwde en waar je niet vrijuit kon spreken. Er heerst gedurende het hele verhaal erg veel geheimzinnigheid, iets dat er het lezen niet gemakkelijker op maakt en die echte geheimen worden slecht naar het einde toe prijsgegeven. Niettegenstaande de hardheid waar ik eerder al over schreef blijft dit een verhaal vol menselijkheid, over hoe mensen voor elkaar opkomen en toch foute beslissingen nemen.
Prachtig verhaal in een harde context.

Voetnoot: ik zei het al eerder over ‘De vloek van Palmisanos’ ook dit boek verdient een veel betere cover. Ik weet echt niet wat de uitgeverij bezielt om deze prachtige verhalen van zo’n flutcovers te voorzien. Laat je dus niet sturen door dit misbaksel op de voorkaft dit is een ware pageturner.

Jan Stevens

Rafel Nadal (1954) is een Catalaanse auteur. Zijn historische romans spelen zich af in Spanje en Italië, waarbij de gewone burger centraal staat. Hij won verschillende prijzen.