Het eind is ons begin
‘Het vasteland staat in brand, zeggen ze met zoveel woorden. Na de vloed het vuur. Ik raak de draad kwijt. Ik vergeet.’
Een vrouw baart Z, haar eerste kind, tijdens een mysterieuze milieuramp die ervoor zorgt dat heel Londen onder water komt te staan. De vrouw, haar man en hun kind zien zich gedwongen op zoek te gaan naar veiliger oorden. Ze trekken van plek naar plek, van huis naar opvangkamp.
Hun reis kent niet alleen angst, maar ook verwondering. Z reikt met zijn kleine knuisten naar alles wat hij ziet, hij groeit en bloeit, is ondanks alles tevreden. Dit is het verhaal van nieuw moederschap in een angstaanjagende omgeving: een bekende, veilige wereld is plotseling verraderlijk, levensbedreigend, zodat zijn bewoners op de vlucht slaan.
Het eind is ons begin is een verbluffend mooi, aangrijpend boek waarin Megan Hunter een toekomst schetst die even realistisch als beangstigend is. Maar toch: hoewel de wereld van het gezin instort, zindert die ook van liefde, van nieuw leven en hoop.
Nauwelijks 128 pagina’s, zoiets om even tussendoor te lezen dacht ik. Dit was buiten de waard gerekend, in dit geval de waardin, Megan Hunter. Dit debuut van een dichteres is wel heel bijzonder. ’t Leest niet altijd gemakkelijk, personages worden slechts met één hoofdletter aangegeven. Maar je krijgt er wel héél veel leesgenot voor terug.
Met weinig woorden en in slechts korte alinea’s van meestal maar één zin beschrijft zij een totaal ontwricht leven in Groot-Brittanië na een niets ontziende tsunamie waarbij het water blijft stijgen. London wordt onbewoonbaar en zij moet vluchten. In de eerste zin maken we al kennis met de hopeloze situatie:
“ Nog maar een paar uur tot mijn bevalling, dat wat ik nooit had verwacht mee te zullen maken, en R bevindt zich op een berg
Ik sms hem, waarna hij zijn vriend S langs stuurt om mij bij te staan, en hij afdaalt van de berg.
S is bang en heeft J meegenomen.
J is ook bang en heeft bier meegenomen.
Vanuit een hoekje van de kamer slaan ze me gade alsof ik een onvoorspelbaar beest ben, een onderuitgezakte, acterdochtige gorilla met een hangbuik. Af en toe reiken ze me een banaan aan.
Ze proberen voetbal te kijken. Ik grom. Ik grom steeds meer, tot ik ontwaterd ben en een poel van mezelf langzaam uitdijt tot voorbij mijn tenen.”
Ik kan niet anders dan verder lezen, deze eerste pagina bijt zich in mijn hoofd. Kort nadat Z, hun zoontje geboren rijden ze naar de boerderij van R zijn ouders. ’t Wordt zo niet aangegeven maar je snapt het wel, want dit boek laat je denken, werken en soms zuchten maar bovenal genieten van een grandioos taalgebruik. R houdt het daar niet uit en gaat op onderzoek uit met de belofte terug te keren. De situatie verergert, de samenleving stuikt in elkaar en de vrouw wordt met Z, haar baby opgepakt en weggevoerd naar een vluchtelingkamp. Daar sluit ze zich aan bij een aantal vrouwen baby’s zorgen voor sociale cohesie.
Het hele verhaal concentreert zich vooral op de intrinsieke beleving van een moeder en haar pasgeborene. Of hoe groot de dreiging aan de buitenkant ook is moeder & kind leven apart. Tussen deze krachtige proza van moeder & kind ontwikkelt zich de ecologische ramp, welke sporadisch afwisselend met citaten uit het scheppingsverhaal wordt meegedeeld.
“ Het begin is ons eind, ” zet de binnenwereld van moeder & kind versus de buitenwereld in een sterk stukje proza neer, gebald en samengewrongen als een roman in een novelle.
Jan Stevens