Dagboek uit de rivier

Dagboek uit de rivier van Frederik Baas is een subtiele, ingenieuze thriller. Frederik Baas is een pseudoniem van Jan van Mersbergen.
Na een aantal moeilijke jaren met haar man en een ingewikkelde scheiding kan het leven opnieuw beginnen voor Barbara. Samen met Rens, haar zoon van zeven, en haar nieuwe vriend Robbert gaat ze in de zomervakantie een weekje naar de Ardennen. Robbert is uitgever en een van zijn auteurs woont al jaren in deze streek en werkt daar aan zijn tweede roman. Zijn eerste was een overweldigend succes en dat legt een enorme druk op het maken van de tweede. Ze bezoeken hem en al snel ontstaat er vriendschap tussen de auteur en Barbara. Samen verzinnen ze een spel om Rens bezig te houden. Er is al jaren een meisje vermist in de streek en op basis van dat gegeven maken ze een spannende speurtocht. De speurtocht blijkt echter al snel in de richting van de werkelijkheid te wijzen...  
Frederik Baas verkent de grenzen van de illusie en maakt met zijn ogenschijnlijk eenvoudige taal en verhaal diepe indruk.

Het is een eenvoudig kabbelend verhaal over de vakantiebelevenissen van Barbara, Robert en Rens en hun speurtocht naar een verdwenen jonge vrouw Emma, in de Ardennen. Ze zijn voor een week te gast in een vakantiehuisje naast een schrijver. De schrijver is het ‘ik’ personage, die overigens niet verder benoemd wordt. De schrijver leidt een wat teruggetrokken leven en slaagt er al jaren niet in een boek te voltooien.
Er is het perspectief van Barbara, op zoek naar een nieuwe liefde en fijne vader voor haar zoon. Het thema blijft evenwel een kabbelende vraag waarop je als lezer geen antwoord krijgt.
Er is het perspectief van de schrijver. Hier hangt het verhaal met heel wat flodders aan mekaar: gaandeweg blijft het alsmaar al water verder kabbelen, het ik-personage blijkt, in  wat je leest over voortdurend teveel onverklaarbare informatie te beschikken.
En er is het perspectief van Emma, een wat minder begaafde vrouw, op zoek naar een onafhankelijk en zinvol leven. Maar ook hier biedt het dagboek geen perspectief, zoals in de vele beschreven beekjes blijft ook het verhaal van Emma kabbelend verder drijven in de rivier, ergens naar de open  zee?
Dit dagboek uit de rivier is zeker geen doorsnee thriller, echt spanning ontbreekt ook. Toch blijft het boek wel echt fijn om te lezen. Frederik Baas heeft een heel aparte schrijfstijl  en heeft met dit boek een heerlijk taalpareltje neergeschreven. Zo brengt hij bijvoorbeeld wel  de omgeving in de Ardennen, met z’n rust, verlatenheid en natuurschoon vredig tot schoonheid en tot  leven.
Frederik Baas is een pseudoniem van Jan van Mersbergen, die eerder ‘naar de overkant van de nacht’ schreef waarvoor hij werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en de BNG Nieuwe Literatuurprijs won.
 
Koen Elsen