Het ruisen van de zee

‘Het ruisen van de zee’ van Catharina IJzelenberg is een hartveroverende roman over de persoonlijke gevolgen van de watersnoodramp, voor de liefhebbers van Josha Zwaan. ‘Het ruisen van de zee’ speelt zich af in Zeeland, waar Anton leraar Nederlands is. Tijdens de watersnoodramp van 1953 zag hij zijn vader verdrinken. Toen ook zijn streng gereformeerde moeder stierf, kon hij eindelijk zijn eigen weg kiezen. Maar zijn leven was voorspelbaar, tot op een dag Claudia voor hem in de klas staat en Anton wordt overspoeld door herinneringen aan zijn vader. Opnieuw beleeft hij diens verdrinkingsdood en hij beseft dat hij zijn emoties al die tijd heeft weggedrukt. In Claudia ziet hij een mogelijkheid zijn trauma op te lossen. Zeer treffend omschrijft Catharina IJzelenberg de tijdsgeest van de jaren vijftig en zestig en de onmacht van veel babyboomers om met emoties om te gaan. Catharina IJzelenberg is geboren en getogen in Zeeland en woont tegenwoordig in Zwolle.

Boek over de grote watersnoodramp van ’53 in Zierikszee, Nederland.
De toen nog kleine Antoine Reinier, vijf jaar ziet zijn vader voor zijn ogen verzwolgen worden door een muur van water. Een trauma voor de rest van zijn leven net zoals voor velen toen en nu. Dit verhaal wisselt dan ook tussen heden en verleden.
We leren Antoine Reinier nu kennen als een 55-jarige leraar Nederlands in 2003. Antoine wordt uit zijn gewone leventje getrokken door de komst van een nieuwe leerlinge, Claudia.
Haar binnenkomst, breeduit zwaaiend met beide armen triggeren verdrongen herinneringen en gevoelens bij Antoine. Dit was ook het laatste beeld van zijn vader, wanhopig zwaaiend. Het boek bevat veel meer dan de watersnoodramp op zich. De nadruk ligt vooral op gevoelens die je toendertijd in de jaren ’50 -’60 niet mocht hebben en moest onderdrukken. Als je als kind in de kerk steeds hoort over eigen schuld en zondig gedrag dan hakt dat er behoorlijk in. Hij doet nochtans heel hard zijn best om zijn streng gereformeerde moeder te volgen in haar geloof. Ook van haar hoort hij dat je al vanaf de geboorte belast bent met de “Erfzonde.” Ja, wat maakt het dan nog allemaal uit? Dat is nu eenmaal wat het geloof deed met verdriet, ondergaan en er vooral niet over praten of zeuren. Langzamerhand, met het opgroeien ziet en voelt hij de tegenstrijdigheden in zijn geloof waar hij zich wil van losmaken. Een proces dat zowel voor hem als voor zijn moeder erg pijnlijk is. In het heden herkent hij bij Claudia ook de enorme behoefte om haar eigen beslissingen te mogen en te kunnen nemen. Haar zelfde grote interesse in literatuur smeden een gezamenlijke band.
Dit boek raakte mij, zelf kind in de jaren ’50 – ’60 heel erg. De dubbele moraal van een geloof waarin wijzelf ook opgroeiden kwam haarscherp terug.
Catharine Ijzelenberg beschrijft daarnaast ook heel mooi de ervaringen van getraumatiseerde mensen in een periode waar psychologische bijstand onbestaand was. Zij doet dit ingetogen, integer en empatisch. Ook zijzelf ervaarde hoe haar grootouders “De ramp van ’53 “ hun hele leven meedroegen.
 
Lut Delanghe