Dingen die we verloren in het vuur

Stel je een eenentwintigste-eeuwse remix voor van dirty realism, Edgar Allan Poe, Julio Cortázar en Shirley Jackson. Mariana Enriquez durft álles, haar werk is tegelijkertijd klassiek en volstrekt modern, heftig origineel, feministisch, anti-feministisch, politiek, apathisch, afstotend, verslavend, duister, komisch. Enriquez weigert bovendien van haar personages slachtoffers te maken en daarom zijn ze zo geloofwaardig. Hoeveel vrouwen er ook worden misbruikt, de meeste zijn bepaald geen toonbeeld van deugdzaamheid. Ze vechten, zijn jaloers, of soms gewoon gemeen op een terloopse manier. En ze moraliseert evenmin, ze geeft je niet eens altijd een exact idee van wat er aan de hand is, maar haar personages blijven nog lang en levendig in je geheugen hangen. Het vaak horrorachtige, onderhuids dreigende in haar verhalen contrasteert ze met een subtiele, gortdroge humor. 

Dingen die we verloren in het vuur is een bundel van twaalf kortverhalen van de Argentijnse journaliste Mariana Enriquez. In deze verhalen, die zich in niet nader genoemde Argentijnse steden afspelen, combineert Enriquez elementen uit de horror en magisch realisme om tot twaalf beklijvende verhalen te komen, die nog lang blijven nazinderen.

Haar hoofdpersonages zijn overwegend jonge vrouwen die noch slachtoffer noch dader zijn, of misschien net beide. Ze weigeren hun lot te ondergaan en kijken het macabere recht in de ogen aan, alsof ze nooit iets anders gedaan hebben. En misschien is dit wel zo. De horror wordt vaak als iets alledaags afgedaan. Vuile straatkinderen die men tegenkomt op weg naar het werk, een verminkte bedelaar die pendelaars op de tram kust, of een vrouw die op straat sterft na een illegale abortus. Er wordt nauwelijks nog naar omgekeken.

Deze kortverhalen lijken dan ook een sociale kritiek te zijn op het Argentinië van vandaag, en van gisteren. Vooral in het aangrijpende titelverhaal ligt dit er dik op. Om de behandeling van vrouwen in de samenleving aan te klagen, steken verschillende vrouwen zichzelf in brand. Het is de enige manier om de controle over hun eigen lichaam te herwinnen.

Dingen die we verloren in het vuur is macaber, op het morbide af. Maar is dat wel twaalf keer op een heel hoog niveau. Deze bundel is dan ook een absolute aanrader voor éénieder die niet bang is om na het lezen van deze verhalen enkele slapeloze nachten te doorgaan.

B.A.