De levenden en de doden in Winsford

Op een avond in november arriveert de mysterieuze Maria in het pittoreske Engelse plaatsje Winsford. Ze betrekt er voor zes maanden een afgelegen cottage. Haar enige voornemen is om haar geliefde hond Castor te overleven. Gaandeweg blijkt dat ze vreselijke geheimen met zich meedraagt. Wat gebeurde er dertig jaar geleden in Marokko? Waar is haar echtgenoot? Voor wie rent ze weg?

Zoals hij ooit met de beginzin van De stilte na Sarah een diepe indruk op me heeft gemaakt, zo doet hij het ook weer eens netjes over in De levenden en de doden in Winsford. Die allereerste zinnen zijn alweer een schot in het hart van de roos! “Eergisteren heb ik besloten mijn hond te overleven. Dat ben ik aan hem verplicht.”
Je weet als lezer meteen waar je aan toe bent: je staat er, of je het wil of niet, middenin. Niet de Zweedse Maria is het hoofdpersonage en niet haar trouwe hond Castor, je bent het zelf. Håkan Nesser, de wijze man uit het Hoge Noorden en woordkunstenaar zet dit keer opnieuw een alleenstaande psychologische thriller neer.
Ze is een bijzonder geheimzinnige vrouw, Maria. Deze vijftiger overwintert met haar hond in een oude cottage, incognito in het mistige, desolate Engelse plaatsje Winsford. Op een typische Nesser wijze maak je kennis met de locaties en de hoofdkarakters. De eerste vraag rijst al snel: wat zoekt een Zweedse tv-presentatrice in hemelsnaam in een door God verlaten dorp in Engeland? Haar man Martin is hoogleraar in de literaire wetenschappen en is als hoge bomen: hij vangt ook veel wind. Een schandaal is er de oorzaak van dat het stel de dans tracht te ontspringen door naar Marokko te ‘vluchten’. Hun reis gaat via Polen naar Duitsland en dan zuidwaarts. Tot Maria opeens beslist om uit te wijken naar Somerset en niet naar Marokko te gaan. Alleen, met haar hond. Verdacht, niet? Wat is er met haar man gebeurd? Waarom reist ze niet naar Marokko? Is ze voor iemand op de vlucht, of is het voor zichzelf?
In De levenden en de doden in Winsford toont Nesser zich van zijn beste zijde, zodat je de sfeer gedoseerd opsnuift, het landschap waarheidsgetrouw als in een film waarneemt, Maria’s verleden opnieuw beleeft… Je wordt Maria en graaft mee met de auteur, steeds dieper en dieper. Wie het oeuvre van Håkan Nesser kent, weet dat hier geen hogesnelheidstrein voorbij gaat razen. Integendeel, het tempo ligt eerder laag. De schrijver houdt niet van Amerikaanse toestanden, waarbij de lezer zichzelf zou kunnen verliezen. Als een ervaren psycholoog kruipt Nesser onder het vel van zijn vrouwelijke protagonist. Het lijkt wel alsof hij eenvoudigweg door een knop om te draaien, zijn mannelijke hormonen omtovert tot oestrogeen. Qua filosofische en poëtische overpeinzingen ben je bij hem eveneens aan het juiste adres.   
Op de cover staat: “Niemand mag weten wat Maria heeft gedaan…” Je weet het wel, na het lezen van deze sublieme psychologische roman. Een verhaal, zoals dat alleen maar door maestro Nesser kan worden neergezet. Voor deze lezer mag deze auteur meteen op lijst van de genomineerden voor de eerstvolgende Nobelprijs van de Literatuur worden geplaatst… Kan ik nog een mooier compliment uit de mouwen schudden?
Guy Doms