Irmina

De ambitieuze Duitse Irmina reist midden Jaren '30 naar London om opgeleid te worden als internationaal secretaresse. Daar leert ze Howard uit de Cariben kennen, met wie ze zich verbonden voelt door haar sterke drang haar eigen leven te bepalen. Zijn intellect en de Oxford -kringen waarin hij verkeert openen Irmina's blik op de wereld.  Hun relatie eindigt abrupt als Irmina, gedwongen door de politieke situatie in haar land, naar Berlijn terugkeert. In het nationaal-socialistische Duitsland heeft ze de kans om haar zo gewenste leven in welvaart te leiden, mits ze meegaat in de ideologie van het Nazi-regime. En dat terwijl de uitwassen van dat regime steeds zichtbaarder en grover worden. 
Met “Irmina” voltooide talent Barbara Yelin haar meesterwerk. 

Hoe begin je om iets te omschrijven waarvan je na twee dagen nog steeds niet van bekomen bent? ‘Irmina’ ligt hier op mijn desk en eerlijk gezegd ze, want ik vereenzelvig dit meesterwerk met het personage zal hier nog een tijdje rondslingeren vooraleer ze bij mij collectie graphic novels mag staan. Op deze wijze kan ik nog lang nagenieten. Ik moet eerlijk zeggen dat toen ik de cover bij https://www.facebook.com/soulfoodcomics zag ik een totaal andere verwachting had. Maar wees gerust ’t heeft me bij mijn nekvel gepakt. Eénmaal je de cover van deze overigens schitterend uitgevoerde gebonden oplage met matte, zacht aanvoelende pagina’s en harde kaft in zijn geheel overschouwt dan merk je meteen hoe speciaal dit boek zal zijn door de controverse van een idyllisch fietsend koppeltje bovenop een grauw verwoest stadszicht. Het verhaal zelf vindt zijn oorsprong in de nalatenschap van de auteur haar grootmoeder wat het hele verhaal wel heel persoonlijk maakt. Aan de hand van de gevonden dagboeken creëerde Barabara Yelin een verhaal met volledige creatieve vrijheid doch volledig historisch onderbouwd. Het is net deze historische realiteit die voor een wrange nasmaak zorgt. Zonder persoonlijke terechtwijzing stel je je tijdens het lezen de vraag hoe kan iemand zo zijn ogen sluiten, de andere kant opkijken en totaal apathisch blijven bij de onderdrukking en systematische opruiming van buren en stadsgenoten. Het zegt veel over de verregaande indoctrinatietechnieken van het vooroorlogs Nazi-Duitsland. De bijtende asgrauwe tekenstijl van potloodlijn met een vaal kleurgebruik versterken dit onbehagen nog meer. Aan de andere kant zorgen zij dan weer voor zachte gelaatstrekken die empathie voor het hoofdpersonage opwekken. Het hele verhaal is onderverdeeld in drie grote delen.
- In “Deel 1 London” zie je Irmina in 1934 toekomen in London waar zij kennismaakt met de typische Engelse establishment waar zij als snel haar eigen gedachten over heeft. Daar ontmoet ze een Afrikaan, in deze tijden nogal controversieel maar Irmina heeft nu eenmaal haar eigen willetje.
- In het tweede en meest beklijvende deel komt zij ontmoedigd eind jaren ’36 terug in Berlijn aan. Daar grijpt de Volksgemeinschaft gezien door de nationaalsocialisten gebaseerd op bloedverwantschap en het oorspronkelijk Arische bloed om haar heen. Ze stapt net zoals de meeste vooroorlogse Duitsers in dit verhaal mee en cijfert zichzelf totaal weg in deze masculiene samenleving. Een onbegrijpelijke breuk die je nauwelijks kan plaatsen bij de eerdere jonge Irmina. Wanneer ook zij haar ogen sluit voor het onheil dat de ‘Gemeinschaftsfremden’ aanricht lees je verbijsterd verder en komen je donshaartjes op je armen rechtop staan.
- In deel drie wordt er een grote sprong voorwaarts naar 1983 en maken we kennis met een ietwat vereenzaamde Irmina die als directiesecretaresse aan een onderwijsinstelling nog steeds op de typemachine tokkelt. De bemerking van haar directeur die  aangeeft dat ze waarschijnlijk geen woord Engels verstaat geeft je terug “een stoemp op je hersens,” maar geeft ook meteen aan hoe Irmina is kunnen blijven standhouden doorheen de naoorlogse jaren.
Op het einde is een behoorlijk nawoord voorzien. En dwars als ik soms kan zijn heb ik dat eerst gelezen. Ik raad het iedereen aan die aan dit grandioos werk start. Je zal je veel beter kunnen laten onderdompelen in die contradictie van oogverblindend beeldmateriaal en de harde historische realiteit. Ik ben er al twee dagen niet goed van.
 
Jan Stevens