In tijden van afnemend licht
Op 1 oktober 1989 viert de Oost-Duitse Wilhelm Powileit zijn negentigste verjaardag. Terwijl buiten de roep om vrijheid en democratie steeds luider klinkt en het niet lang meer zal duren voordat de Muur valt, eindigt de dag voor Wilhelm in grote chaos wanneer de tafel voor het buffet met eten en al instort. Wilhelm is zijn hele leven een overtuigd communist geweest. Na een lange ballingschap in Mexico keert hij in 1952 met zijn vrouw terug naar de DDR. Vier jaar later voegt hun zoon zich bij hen. Kurt probeert de verschrikkingen van de goelag achter zich te laten en samen met zijn Russische vrouw Irina en hun zoontje Alexander een bevredigend bestaan op te bouwen, ook al groeit zijn twijfel over de gang van zaken in het land. Jaren later, vlak voor de Wende, vlucht Alexander naar het Westen. Pas als hij in Mexico op zoek gaat naar de sporen van zijn grootmoeder vindt hij eindelijk innerlijke rust.Laat je niet misleiden door de tekst op de flap van het boek, deze zet je op een ‘verkeerde’ poot om te starten in dit boek, terecht want dit boek lees je niet zomaar… Op de eerste pagina is een stamboom opgenomen van de nazaten van de Oostduitser Whilhem Powiliteit. Ik heb er vdikwijls gebruik van gemaakt. Alleen al omdat deze magistrale roman afwisselend geschreven is vanuit andere tijdsperiodes en vanuit andere personages.
In tijden van afnemend licht is een familiesaga met zijn ruzies, zijn onverdraagzaamheid, zijn exentrieke gedrag in het licht geplaatst van het Oostduitse communisme, zijn kracht en zijn ondergang. Onrechtstreeks kom je in aanraking met de eigenheden van het regime zoals de goelag, verbanningen, angst voor verraad en het ongedrag tegen de partij zonder de saaiheid van opsommingen en feiten. Je wordt als het ware heen en weer geslingerd tussen generaties maar steeds met die dreiging van ‘het regime’ op de achtergrond. Tijdens het lezen kruipt zo onmerkzaam het defaitisme van een regime onder je nagels… De rode draad doorheen het verhaal is Alexander de laatste nazaat die op zoek gaat naar zijn roots, zijn grootmoeder.
Het boek is een fantastische reis doorheen tijd, ruimte en emotie, gewoon grandioos! Het kado voor een literatuurliefhebber.
Tip: kopieer de stamboom als boekenwijzer, superhandig.
Eugen Ruge (Rusland, 1954) studeerde wiskunde in Oost-Berlijn en werkte als wetenschappelijk medewerker aan de Oost-Duitse Academie van Wetenschappen; later schreef hij documentaires. In 1988 verliet hij de DDR. Sindsdien werkt hij als auteur en vertaler, vooral voor theater en radio. In tijden van afnemend licht is zijn romandebuut en werd bekroond met de Alfred-Döblin-Preis 2009, de Deutscher Buchpreis 2011 en de aspekte-Literaturpreis 2012.