Moussa of de dood van een Arabier

Met Moussa of de dood van een Arabier heeft Kamel Daoud een stem gegeven aan ‘de Arabier’ uit de Franse klassieker De vreemdeling van Albert Camus. Haroen wordt al zijn hele leven gekweld door de zinloze moord op zijn broer door Meursault, de beruchte antiheld uit Camus’ roman. Haroen besluit zijn broer uit de anonimiteit te halen door hem een naam te geven: Moussa. En een stem, die de gebeurtenissen beschrijft die leidden tot Moussa’s dood op een oogverblindend Algerijns strand. De roman Moussa of de dood van een Arabier is tegelijkertijd een liefdesverklaring aan en overpeinzing van de Arabische identiteit, waarin het kolonialisme en de druk van het geloof een grote rol spelen.

In 'De vreemdeling', de klassieke roman uit 1942 van Camus (1913-1960), schiet Meursault ‘een Arabier’ dood. Dit, verblind door de zon in een opwelling. Deze roman verhaalt de filosofische gedachten van deze koele moordenaar. Dat het woord ‘Arabier’ vijfentwintig keer voorkomt in De vreemdeling, maar Meursaults slachtoffer geen naam krijgt, net als alle andere Arabieren in het boek is de aanzet van ‘Moussa.’ De Algerijnse journalist Kamel Daoud wil met Moussa deze onbekendheid rechtzetten, een leven geven via de familiale en maatschappelijke context van Haroun de broer van het slachtoffer, nu een bejaard man. Tijdens het lezen van dit debuut krijg je een paar tikken van de hamer. Een postkoloniale tik maar ook een levensbeschouwelijke tik die je ogen opent naar wat een regime of een geloof met een individu kan doen. Naast die tikken zalft Daoud ook, een introspectie van een jongen en jonge man die moet leven met het martelaarschap van zijn vermoorde broer. En dit tikt dan ook terug behoorlijk diep. Het is geen gemakkelijk boek, het trekt aan jou en laat je pagina’s, al dan niet in gedachten terugkeren om je verder en dieper in deze geschiedenis te laten trekken.
Wat een markant en prachtig verhaal! Ik heb er wrang van genoten.
 
Jan Stevens