Het experiment

Zonder noemenswaardig gereedschap vestigt een man zich in 1903 in een eenzame vallei in het Ardennenwoud. En al snel voegen zich kameraadarbeiders, veroordeelden en anarchisten zich bij hem. Ze zijn de burgerlijke maatschappij zat en dromen van een nieuwe, idealistische gemeenschap. Dat is het begin van de kolonie ‘L’Essai’ (het experiment). Maar al snel blijkt de praktijk weerbarstiger en zijn ze gedwongen steeds meer van hun idealen te heroverwegen…
Het experiment van Nicolas Debon is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Fortuné Henry, anarchist en revolutionair. In zijn subtiele, herkenbare stijl verbeeldt Debon de worstelingen van de vroege kolonisten, die vol overtuiging geloofden in hun nieuwe utopie.

Anarchisten, ze spreken nog steeds tot de verbeelding, jong of oud, hedendaagse krakers of drop-outs ze zijn van alle tijden. Zij die lak hebben aan elke vorm van gezag, beleid en dromen van een gemeenschap waar iedereen gelijk. Hoe nobel hun gedachtegoed ook is altijd zal het ergens wringen. Ik heb er wel veel sympathie voor maar ben waarschijnlijk iets te realistisch ingesteld. Dat het van alle tijden is bewijst maar eens te meer het verhaal van anarchist Fortuné Henry. Meer dan 100 jaar geleden  trok hij, gevlucht uit Parijs naar Aiglemont een dorpje in de Franse Ardennen om er geheel alleen slechts vergezeld van wat handgereedschap en boeken  eigenhandig een bestaan op te bouwen op een lap grond die hij toen kon kopen voor 800 frank. Hij nam zich voor een utopische gemeenschap op te richten in tegenstelling tot het kapitalistisch model. Het is meteen het verhaal van succes en ondergang maar vooral van het geloof in iets dat beter moet zijn dan wat de mensheid te bieden heeft.
Debon levert hier al schetsend weliswaar ruw, gerafeld en dikwijls erg flou een pracht van een graphic novel af. Afstandelijk, zelfs erg voorzichtig creëert hij hier  een prachtig zacht in oranje-bruine  aardse tinten verhaal af maar meteen ook bikkelhard.
Pakkend en mooi gebrachte historische non-fictie in een niet alledaagse en ietwat ‘anarchistische’ vorm.
 
Jan Stevens