Het verdriet van Turnhout
Op oudejaarsnacht 1909 verdrinkt concertpianiste Emma in een Rotterdamse sluis. Weduwnaar Janus trekt zich terug in zijn geboorteplaats Turnhout. Daar glijdt hij in een eenzame depressie, totdat hij wordt meegezogen in een conflict dat voor grote verdeeldheid zorgt in de stad: de staking van de arbeiders van de papierfabriek. En er is meer: de ontluikende liefde tussen Janus en de 'zwarte weduwe' Nette. Maar daarmee begint het geheim dat hij sinds de dood van zijn vrouw met zich meedraagt steeds verder op te spelen... Het verdriet van Turnhout is een meeslepend, diepmenselijk verhaal over strijd, liefde en verraad. Deze uitgave bevat zowel de historische roman van Robert Baeken als de daarop geïnspireerde panoramische strip van Serge Baeken.
Apart, dat is waarschijnlijk nog het beste woord om ‘Het verdriet van Turnhout’ te typeren. Niet dat het begrip apart een denigrerende lading heeft, integendeel apart is prachtig, is speciaal, is niet doodgewoon. En dat is nou net ‘Het verdriet van Turnhout.’ Alles is anders, een smal liggend formaat, supermooi ingebonden mét leeslintje, een eerder ouderwets maar zacht lezend lettertype en binnenin netjes afgeplakt. Een bibliofiel hebbeding!
Het is tweedelig en dat is ook zo grandioos, een roman en daarna de vertaling bij middel van een beeldroman. Ik geef iedereen de raad om toch echt eerst het eerder heerlijk ouderwets aanvoelend verhaal te lezen vooraleer je op de surrealistische beeldvertaling te storten. De beelden verrijken nadien je eigen opgebouwde fantasie. Het verhaal zelf vertelt de arbeidersstrijd uit de het begin van de vorige eeuw voor het recht van de arbeiders om zicht te verenigen en te verdedigen tegen het patronaat en de kerk. Wij kunnen ons dat nauwelijks nog voorstellen maar die strijd is wel geleverd door onze vorige generaties. Dit alles zie je doorheen de ogen van Janus, een ietwat zonderlinge rentenier met een eigen duister verleden die als onpartijdige observator dit alles bekritiseert. Hij kan echter die onpartijdigheid niet aanhouden als hij verliefd wordt op de zwarte weduwe, een stoÏcijnse kantklosster. Zijn toch wel goede inborst zorgt ook voor een betrokkenheid en geeft hem uiteindelijk zijn plaats in de gemeenschap. Een plaats die hij nooit zal kunnen opnemen door zijn duister verleden. Je wordt hier echt getrakteerd op een mooi ouderwets verteld verhaal in een historische context met een verrassend plot. De achteraf volgende beeldroman laat alles nog eens verder bezinken, een voor mij klein minpuntje maar dat ligt volledig aan mijn steeds voortrazend leesritme zijn wel de mooie maar wel lange panoramische zichten op de Turnhoutse straten. Mooi voor wie daar woont maar ik reed er heel vlug voorbij...
Jan Stevens