Onderworpen

Een professor aan de Sorbonne, groot kenner van het oeuvre van Joris-Karl Huysmans, ziet zijn land in 2022 aan de vooravond van de presidentsverkiezingen steeds verder polariseren: een burgeroorlog lijkt onvermijdelijk. De traditionele partijen zijn uitgespeeld, de strijd gaat tussen het Front National en de Fraternité musulmane (Moslimbroederschap). Op de valreep doet een van de leiders een politiekemeesterzet. Na de kalme triomf van De kaart het gebied, waarmee hij de Prix Goncourt won, is Michel Houellebecq helemaal terug als Frankrijks grootste provocateur. Ook zijn bekende thema’s keren terug: liefde, seks, eenzaamheid... Maar voor het eerst eindigt hij met een verrassend majeurakkoord.

Het is al jaren geleden dat ik nog iets las van Houllebecq maar ik kan mij nog levendig de impact van 'elementaire deeltjes' herinneren, vlijmscherp en redelijk onthutsend. In 'Onderworpen' is die scherpte en verbijstering terug volop aanwezig maar verborgen onder een schijnbaar normaal en aanvaardbaar gegeven, de overwinning van de moslimbroedergemeenschap tijdens de verkiezingen in 2022 in Frankrijk. De sublimiteit waarmee Houllebecq een zo zwaar maatschappelijk thema weet te omfloersen in een dagdagelijkse leven waar onverschilligheid zelfs is doorgedrongen tot het hoogst academische niveau van Sorbonne universiteit is ronduit meesterlijk. Maar er is meer aan de hand, dit is ook een verhaal over geloof en de daarmee gepaard gaande twijfels of rotsvaste overtuiging en de normaliteit van zijn eigen gelijk of het onbegrip voor andersdenkenden. In Houllebecqs geheel eigen taboeloze schrijfstijl waarbij hij geen enkel blad voor de mond neemt maak je kennis met de gevolgen van de volledige Islametisering voor een professor en zijn collega's op de universiteit. Zij komen voor keuzes te staan die hun leven volledig overhoop gooien. Wees gewaarschuwd niettegenstaande 'onderworpen' vlot leest, grappig is en er hier en daar, ook weer eigen aan Houllebecq expliciete seks verschijnt is dit vooral een geniepig en venijnig boek dat nog een tijd in gedachten blijft hangen, 't is een oorworm...

Jan Stevens