Examens met empathie
Een virtuoos boek over menselijke pijn. Jamison is een nieuwe ster in de Amerikaanse letteren.' - The Boston Globe
'Examens in empathie is een werk van onvoorstelbaar plezier en onvoorstelbare pijn. Leslie Jamison schrijft zo intelligent, zo meelevend en zo fel, verbazingwekkend dapper. Origineel, creatief en filosofisch.' - Eleanor Catton
Is het mogelijk ons in te leven in andermans leed? Wat bedoelen we als we zeggen dat we met iemand meevoelen? Leslie Jamison duikt in het complexe verschijnsel pijn - zowel echte als verbeelde, van haarzelf en van anderen - en legt met Examens in empathie een persoonlijke en culturele noodzaak om te voelen bloot. Haar zoektocht naar de essentie van pijn en empathie bestrijkt een breed scala aan onderwerpen, van armoedetoerisme tot fantoomziektes, van straatgeweld tot reality-tv, van ziekte tot opsluiting. Jamison put op onverschrokken wijze uit haar eigen ervaring met ziekte en blessure en geeft zichzelf zonder aarzeling volkomen bloot.
'Een duizelingwekkend en genadeloos onderzoek naar pijn en hoe die ons in staat stelt anderen, en onszelf, te begrijpen. [...] Verslag uitbrengen is nooit het doel, haar observaties van mensen, reality-tv, muziek, film en literatuur zijn steeds het uitgangspunt voor onorthodoxe, metafysische onderzoeken naar armoedetoerisme, gevangenisstraf, zinloos geweld, abortus, de HBO-serie Girls, destructieve liefde en vastgeroeste ideeën over vrouwelijke kunstenaars.' - Publishers Weekly
Leslie Jamison (1983) is romanschrijver en essayist. Haar werk is verschenen in onder meer Harper's, Oxford American, A Public Space en The Believer. Jamison schrijft voor The New York Times Book Review en werkt momenteel aan een dissertatie over verslavingen voor Yale. Ze woont in Brooklyn.
De Amerikaanse Schrijfster Leslie Jamison gaat in verschillende essays op zoek naar ons begrip voor anderen, onze empathie.
Het eerste essay gaat eigenlijk over haar ervaring als medisch acteur. Dit in een nogal doorgedreven rollenspel voor studenten geneeskunde. Hierin moeten studenten via een empathisch gesprek een ziektebeeld vormen. Zo verweeft ze ook haar eigen abortus die ze onderging samen met die fictieve ervaringen. Ze schroomt niet om haar persoonlijk ingrijpende verhalen te delen. Ze gaat trouwens heel ver in haar zoektocht over het begrip, het gevoel ‘Empathie.’ Zo beschrijft ze het syndroom van Morgellon en gaat naar een congres daarover samen met patiënten, onderzoekers en zorgverstrekkers. Ze stelt zichzelf de vraag: “Kan ik empathie voelen als ik wel geloof dat er leed is maar niet geloof in de oorzaak van het leed?”
In een ander essay trekt ze naar Tennessee voor de Barkley Marathon, één van de zwaarste duurlopen ter wereld. Ze loopt die niet zelf maar probeert de mensen te begrijpen die 160 km afleggen in berg- en doornachtig terrein. Ook veel andere onderwerpen komen aan bod, reality TV, armoedetoerisme, straatgeweld, ziekte en opsluiting en het grootse en laatste deel over “De theorie van de vrouwelijke pijn.” Dit deel vertelt ze in hoofdstukken als Wond 1, Wond 2, Wond 3 tot en met Wond 13. Volgens Jamison heerst er nog steeds een taboe rond vrouwelijk pijn en wordt die niet ernstig genomen. Zo gaat ze door in het hele boek in een virtuoze stijl die mij aanmoedigde om verder te lezen en uit te lezen, want het is niet altijd even gemakkelijk. De humorvolle toetsen en de fijngevoeligheid ook als ze iets in vraag stelt zorgen ervoor dat je verder leest.
Haar laatste zin vat het boek zowat samen:
“ ik denk dat de beschuldigingen van cliché en gespeeldheid ons hart te veel alibi’s geven en ik wil dat ons hart zich openstelt. Dat meen ik “
Daar ik verder niks aan toevoegen...
Lut Delanghe