De jongen die ontsnapte

Oostenrijk, 1942. De achtjarige Jakob rent op stoffen schoenen het bos in. In de ene hand houdt hij een steen geklemd, in de andere een kistje. Zijn ouders zijn zojuist voor zijn ogen neergeschoten door Duitse soldaten. Jakobs vaders was van Roma- en Jenische afkomst - een zigeuner dus. Een volk dat onder het naziregime genadeloos wordt vervolgd. Jakob overleeft, maar in zijn hart bewaart hij een verschrikkelijk geheim. Lindsay Hawdon werkt als journalist voor diverse Engelse kranten, waaronder The Sunday Times. Daarnaast schrijft ze veel korte verhalen, waarvoor ze twee literaire prijzen in de wacht sleepte.

De jongen die ontsnapte is haar romandebuut. Het is een aangrijpende, gelaagde roman over een zigeunergezin dat omkomt in de Tweede Wereldoorlog, op de oudste jongen na.

Een boek over een volk dat het hard te verduren had tijdens WO II, de verdwijning van een volk dat na de oorlog nooit de erkenning kreeg zoals het Joodse volk raakt diep, zeker als je merkt dat de toekomst van ‘de zigeuners,’ de Roma nog steeds niet rooskleurig is.
Drie verhaallijnen die door elkaar lopen en dan nog in verschillende tijdsperiodes en plaatsen zorgen er wel voor dat je wel bij de les moet blijven om alles aan elkaar te koppelen. Er is het verhaal van de ontsnapte jongen, het verhaal van zijn Engelse moeder Lor en zijn uit Zwitserland afkomstige vader, half Roma-half Jenish, een zigeuner dus. Alles start in ’44 als Jacob op de vlucht is in de bossen met in zijnhoofd de mantra: “ Ren jongen, ren zolang je kunt!” Hij is op de vlucht voor de nazi die net een grote groep zigneuners hebben vermoord met o.a. zijn ouders. Hij had ook nog een zusje en broertje. Het is een hard verhaal van bij de start tot op het eind maar er zijn lichtpunten zoals de overlevingsdrang en de moed van de zigeunerbevolking, de goedheid van sommige mensen die met gevaar voor eigen leven toch proberen enkle mensen te helpen, te verstoppen én de bijzondere kleurenwereld van zijn vader met een familietraditie van kleurenmakers. Daarnaast is er ook liefdevolle omgang en warmte in Jacob zijn vroegere gezin alhoewel dit natuurlijk een dubbel gevoel heeft in de situatie waarin hij verzeild is. 
Er wordt naar mijn gevoel iets te veel aandacht besteed aan de verhalen van zijn vader en moeder tegenover Jacob zelf. Ik las ergens dat de auteur moeite heeft om zich in de denkwereld van een achtjarige te plaatsen en ze nauwelijks onderscheid maakt in denkwereld van volwassenen en Jacob als kind. Het is uiteraard een manier om de gebeurtenissen duidelijker te stellen maar niet steeds erg realistisch.
Het open einde stemt net zoals dit hele verhaal tot nadenken, prachtig maar wrang.
 
Het onthutsende nawoord met de feiten over deze zigeunerholocaust en de uitblijvende erkenning van deze genocide is een must om lezen!
 
Lut Delanghe