De jongen in de gestreepte pyama

De verfilming van dit boek kwam deze zomer op de buis. Ik keek er (nog) niet naar. Maar 't was een gelegenheid om dat boek even terug in de kijker te plaatsen.

De jongen in de gestreepte pyama van John Boyne is helemaal geschreven vanuit het perspectief van de jonge Bruno en de hele wereld ziet er dan behoorlijk anders uit. Dit gezichtsveld zorgt ervoor dat we wereld niet meer ervaren als volwassene maar als een onbegrijpelijk iets dat je dikwijls gewoon maar moet nemen zoals het is. Langzamerhand begrijp je de situatie en word je verder meegesleurd in het verhaal. Je hoopt op een goed einde, weet dat dit niet kan en toch is het ‘even slikken’ op het eind.

Het verhaal is mooi, heeft iets feeërieks, twee jongetjes op dezelfde dag geboren, tenger, luizenkaal maar tegenover elkaar met prikkeldraad tussen. De één moet alles nog ervaren de ander ondergaat de verschrikkelijke realiteit en toch groeit er een mooie jongensvriendschap. De eenvoudige schrijfstijl bedoeld voor jongeren kan evengoed volwassenen bekoren, het verhaal sleurt je mee. Alleen het klopt niet... Toch niet met de historische realiteit. Er waren geen kinderen in Auschwitz, 75 % van de mensen die aankwamen in dat vernietigingskamp werden onmiddellijk vergast. Alleen de ‘gezonde’ en sterke mensen bleven leven. Kinderen zeker niet... En zomaar elke dag in je eentje naar de omheining wandelen? Je overleefde de reactie niet. Voor velen was dit zelf een wanhoopsdaad om te ontsnappen uit deze hel. Ik kan mij moeilijk voorstellen dat een jongetje van 9 jaar dat in het huis van de kampoverste woont zelfs dat allemaal niet in de gaten had.

Ik heb het moeilijk met het euforisch voorstellen van één van zwartste misdaden tegenover de mensheid. Moet je daarom het boek laten liggen?

NEEN, lees het, laat het lezen en denk erover na. Praat erover met je kinderen, je leerlingen, je studenten. Het geeft een prachtig opening voor discussie en gesprek naar een “Wandaad” in onze hedendaagse geschiedenis die nooit of te nimmer mag vergeten worden!

één tip: lees aub het boek voor je naar de film kijkt! Je kan dan nog vrij van beelden lezen...