De anderen

Zo gauw de 41-jarige Sheila het nieuws hoort, weet ze dat de politie haar zal bellen. Een van de belangrijkste feministische wetenschappers van het land – en een van haar oudste vriendinnen – is vermoord aangetroffen, met een babypop vastgelijmd aan haar handen. Twintig jaar geleden had hun vriendinnengroep samen een pact gevormd: zij zouden bewust kinderloos blijven, net als hun vrouwelijke voorbeelden in de Tora.
Maar de jaren zijn niet voor alle vriendinnen even goed geweest. En nu haar eigen leven ook op het spel staat, moet Sheila de balans opmaken: wie kan ze nog vertrouwen, en wie wil haar de ultieme prijs laten betalen?

Een ware ontdekking! “De anderen” of Haächerot, een Hebreeuwse thriller, een wonderbaarlijk ander soort thriller dan we gewoon zijn. Niet zoals de meeste Scandinavische en waarschijnlijk zal dit door veel thrillerfanaten niet echt gesmaakt worden. Maar laat je dit vooral niet weerhouden want dit is meer, veel maar dan zomaar een thriller. 

De auteur Sarah Blau groeide op in een orthodox milieu, ze noemt zichzelf nog religieus maar niet praktiserend. Zij heeft al twee romans en één novelle op haar naam staan, vooral over Joodse mythen. Zij ontving reeds verschillende prijzen en erkenning voor haar bijdrage aan de verrijking van cultuur in Israël en haar literaire activiteiten. 

Sheila het hoofpersonage hoort dat Dina Kaminer, een vooraanstaande feministische wetenschapper vermoord is. Ze wordt aangetroffen met een babypop vastgelijmd tussen haar handen en het woord mama op haar voorhoofd. Dina was lang geleden een goede vriendin van Sheila. Ze waren studiegenoten en vormden samen met Naäma en Roniet een vriendinnengroepje. Zij sloten onder elkaar een soort verbond af, ze zouden nooit of te nimmer trouwen en kinderen op de wereld zetten. “Niemand houdt van kinderen, kinderen zijn ‘hinderen’, wij zullen niet baren nog in geen duizend jaren” is zowat de leuze. Zij beschouwen zichzelf als ‘de anderen of Haächerot.' Ze zijn niet van plan om het pad te volgen van de meeste Joodse vrouwen, trouwen en zich voortplanten.  

In die jonge jaren gebeurt er echter een drama, Naäma pleegt zelfmoord en daarna gaan ze elk hun eigen weg op en zien ze elkaar nog nauwelijks. Ze studeren en trouwen niet. Sheila weet dat de politie haar zal contacteren als ze op de hoogte komen van het pact dat de vier vriendinnen sloten. Nadat nog een vriendin vermoord wordt en Sheila de enige overlevende is, ziet ze ook een link met hun identificatie met kinderloze vrouwen uit de bijbel. Sheila ziet die dagelijks in het museum waar ze werkt met de wassen beelden zoals profetes Mirjam, Michal de dochter van Saul, dodenbezweerster Endor en Liliet die volgens de legenden de eerste vrouw van Adam was en die het paradijs moest verlaten omdat zij zich evenwaardig aan Adam voelde.  

Je moet wel wat bijbelkennis hebben om al die linken volledig te begrijpen. Er komen ook veel Joodse en Israëlische elementen en woorden in voor die toch wat mochten verduidelijkt worden.  

Het thema: “Mag je als vrouw voor jezelf kiezen of meegaan in de maatschappelijke druk” is hier niettegenstaande er gemoord wordt en er een onderzoek loopt veel belangrijker dan het thrillergehalte op zich. Belangrijk is ook de symboliek, de wassen beelden die de vrouw voorstellen waarmee zij zich vereenzelfdigden. Sheila die plukken haar verliest, symbool voor het kaalscheren van de getrouwde vrouw? Het versje: “Tiktak deurtje dicht, kindje is nog iet in zicht...”, de tikkende biologische klok? 

Je merkt dat Sheila’s inzichten veranderen naarmate het boek vordert. Ik stoorde mij toch wel aan het feit dat haar gedachten een kant opgaan dat het moederschap als een volwaardiger leven wordt gezien dan te leven en te sterven met een dorre schoot...  

Lut Delanghe, redacteur boekensite.gent