In golven
‘Mijn jongens zien surfen was het einde’. In deze aangrijpende en verbluffende graphic novel brengt surfer en illustrator AJ Dungo een eerbetoon aan zijn overleden partner en hun liefde voor golfsurfen, een liefde die overeind bleef in woelige tijden. Dungo schetst de schoonheid en de gelaagdheid van hun relatie wanneer ze, nadat er bij haar kanker is vastgesteld, samen de strijd aangaan met de ziekte. Zijn passie voor de golven staat centraal, maar Dungo doorspekt zijn eigen verhaal met de verhalen van de grote surfhelden in dit uniek en waargebeurd relaas dat fascineert en ontroert.
‘In golven’. Ik heb deze graphic novel ook zo gelezen, in golven. Tegen mijn gewoonte in lag het een paar weken in huis terwijl ik het las. Het slingerde rond van de keukentafel naar mijn boekenstapels, van mijn boekenstapels naar mijn salontafel en somtijds naar mijn nachtkastje. Dit had zijn reden. Omdat het niet zomaar een graphic novel is met plaatjes die je kan volgen en lezen. Elke illustratie is groots opgevat en meteen ook weer erg subtiel in lijn en kleur, bedrieglijk in zijn eenvoud.
In golven beschrijft de passie van het surfen, AJ Dungo graaft in de geschiedenis van de surfsport. Hij vertelt, tekent het ontstaan van het surfen in Hawaï, spiritueel en verbonden met de vroege oorpsronkelijke Hawaïaanse cultuur maar legt ook de vinger op de wonde van de Westerse invasie. Hij doet dit in een scala van bruintinten. Deze geschiendensi vertelt aan de hand van twee historisch belangrijke figuren voor de surfsport Duke Kahanamoku ‘1890-1968) en Tom Blake (1902-1994). Beiden zorgden ervoor dat het surfen en de techniek ervan wereldwijd bekend werden. Hier spelen golven van de zee daadwerkelijk een rol.
Tussendoor verschijnen er hoofdstukken in groenblauwe tinten die zijn eigen levensverhaal vertellen in het heden. In dat deel dat volledig los staat van het bruingetinte tekent hij zijn eigen verhaal met Kristin. Dungo voelt zich enorm aangetrokken door Kristin, eigenwijs en somtijds ondoorgrondelijk. De aanhouder wint en er ontstaat een zacht verkennend liefdesverhaal. Maar dan treft het ongeluk Kristin. Kristin, sportief en gek op surfen en basketbal verliest door een ziekte haar been. Het komt niet meer goed met haar. Die aftakeling gebeurt zoals bij elke kanker in golven. Golven van lichte beterschap afwisselend met beukende golven van die nietsontziend een leven stuk maken. Tussen dit op en af gaan, tussen die eb en vloed van hoop en wanhoop ontstaat er een tederheid tussen Dungo en Kristen. Je deint als lezer zacht mee in dat golvend liefdesverhaal waarbij de beide spelers weten dat het eindig zal zijn. Hartverscheurend.
Beide verhalen hebben totaal geen raakvlak met elkaar. Deze combinatie is er gekomen omdat ‘In golven’ oorspronkelijk het afstudeerproject was van de surfsport historiek van Dungo. Later heeft hij er zijn eigen verhaal niet doorheen geweven maar er tussenin geplaatst. En mocht je er een verbintenis in zoeken dan zal het de surfsport zijn maar ook de volharding om te bereiken wat je wil, zelfs als dat niet meer mogelijk is.
‘In golven’ pakte mij behoorlijk vast met zijn prachtig uitgepuurd tekenwerk, teder en maar ook loeihard zoals het leven kan zijn.
Jan Stevens, redacteur boekensite.gent