Op een ijskoude ochtend in januari
In de indrukwekkende roman Op een heldere, ijskoude ochtend in januari portretteert Roland Schimmelpfennig mensen die meer met elkaar gemeen hebben dan op het eerste gezicht lijkt. De kilheid van onze maatschappij en het verlangen naar een ander leven staan centraal in deze indrukwekkende roman. Schimmelpfennigs toneelstukken werden in meer dan veertig landen met veel succes uitgevoerd.
'De Döblin van de eenentwintigste eeuw.' - Der Freitag
Het is nacht en op de snelweg net buiten Berlijn is een benzinewagen geslipt. Een wolf kijkt toe - zijn ogen lichten kort op in de zwaailichten. Zijn pad kruist dat van twee tieners die van huis zijn weggelopen en verdwaald raken in Berlijn en van een Poolse arbeider die wanhopig op zoek is naar zijn verloofde. En bovendien van een vrouw die haar moeders dagboeken verbrandt.
Een gastrecensie Van Sonja Vanderhaegen
Berlijn en de wolf - dit zijn de twee verbindende motieven, waaromheen de reeks verschillende mensen in de roman staat.
Er zijn de twee tieners Elisabeth en Micha, die hun afgelegen Oost-Duitse dorp verlaten om naar Berlijn te trekken, in plaats van 's ochtends de schoolbus te nemen. De moeder van het meisje en de pas uit de psychiatrie ontslagen vader van de jongen volgen hen onafhankelijk van mekaar naar Berlijn om hen te vinden.
Dan is er het Poolse echtpaar Tomasz en Agnieszka. Hij fotografeert de wolf langs de weg toen hij kwam vast te zitten in een file onderweg naar Berlijn, zij is een schoonmaakster en verkoopt zijn foto aan de krant. De beschrijving van hun leven confronteert je als lezer met de leefomstandigheden van de Oost-Europese arbeidsmigranten in Berlijn.
En dan zijn er nog een paar andere marginale randfiguren die een kleinere rol spelen. Van sommige personages, zoals de oude jager die sterft in het bos, vroeg ik me af wat hun relevantie was voor wat er in de roman gebeurde. Iedereen dwaalt rond en is overgeleverd aan de winterkoude en aan zijn eigen sombere lot.
Alle personages ontmoeten elkaar min of meer toevallig ergens in het boek in Berlijn. Ze ruziën met zichzelf en hun geluk: ze drinken te veel, ze zijn op zoek naar geluk of een frisse start of een geweldige kans ... Ze zijn allemaal verenigd door de wolf, die ook in Berlijn aankomt en daar op veel plaatsen wordt gespot. Het verhaal is op een kille, afstandelijke wijze beschreven, en geeft een goed beeld van het hedendaagse leven in een grootstad als Berlijn, de desoriëntatie in de sociale woestijn, werkloosheid, alcoholisme, eenzaamheid en vervreemding van de natuur. Het laat je achter met een koud, eenzaam gevoel.
Sonja Vanderhaegen